Bạn có biết não của chúng ta sẽ như thế nào trong lúc yêu? Hay định nghĩa của tình yêu dưới góc nhìn hóa học? Bạn đang thắc mắc tại sao khi yêu chúng ta lại có những cảm xúc, rung động khó tả như vậy?
Nhân ngày lễ tình yêu Valentine sắp đến tôi sẽ giới thiệu cho bạn sự kỳ diệu hóa học của tình yêu và cách bộ não của chúng ta thay đổi nhận thức như thế nào nhe!
Đôi nét
Thật khó để bắt đầu định nghĩa của tình yêu các bạn ạ. Từ xưa đến nay đã có rất nhiều người đưa ra định nghĩa của nó nhưng có mấy ai có thể định nghĩa được.
Mỗi lần có ai đó hỏi chúng ta “tình yêu là gì” thì tôi cũng như các bạn chẳng thể nào định nghĩa nó một cách chính xác. Còn nếu như ai đó hỏi về hóa học của tình yêu thì phần nào đó chúng ta có thể lý giải được.
Còn não của chúng ta thay đổi như thế nào nhỉ?
Có rất nhiều nhà khoa đã lý giải những điều này. Nhưng nếu bạn đang mô tả một người nào đó đang chìm đắm ảo giác với một số loại hoá chất như với dopamin, ocytocin, một ít serotonin, adrenalin và norepinephrine thì lúc này não của chúng ta có thể giả định rằng người này đang dùng thuốc quá liều, loại thuốc gây nghiện cao.
Cách não của chúng ta nhìn nhận đơn giản thế thôi. Còn bạn thì sao? Nếu như bạn rơi vào những ảo giác trong lúc yêu thì đừng lo lắng bạn ạ. Không phải do bạn dùng thuốc gây nghiện đâu.
Chất “thuốc” được gọi là tình yêu và “quá liều” thường được gọi là “giai đoạn đầu của tình yêu”. Các chất hóa học trong não được gọi là các chất dẫn truyền thần kinh, chúng liên quan đến những cảm giác thể chất mà chúng ta đều cảm thấy khi yêu.
Các liên kết giữa những gì mà cơ thể trải nghiệm, cảm xúc và các hành động tiếp theo của chúng ta đều có mối liên hệ với nhau. Điều này đã được các nhà khoa học hành vi, bác sĩ tâm lý và nhà khoa học thần kinh nhìn nhận.
Tuy nhiên, chúng ta có thể làm sáng tỏ những lý do khiến giai đoạn đầu của tình yêu có thể là vấn đề, và lý do tại sao các giai đoạn sau của tình yêu có thể dẫn đến sự hài lòng và hạnh phúc trong suốt cuộc đời.
Khoa học đằng sau
Để giúp cho các bạn dễ hiểu hơn thì tôi sẽ chia các giai đoạn của tình yêu thành 3 giai đoạn đó là giai đoạn đầu, giai đoạn giữa và giai đoạn sau của tình yêu.
1. Thời điểm bắt đầu: trong giai đoạn đầu của tình yêu chúng ta có thể khó phân biệt được bởi vì sự say mê gần như hoàn toàn vì những gì đang xảy ra với hóa học trong não.
Đây là những gì xảy ra khi bạn gặp ai đó, “tia lửa bay”, đôi mắt gặp nhau và cảm thấy buồn cười bất cứ lúc nào và bạn đột nhiên cảm thấy trái tim mình đập mạnh vào ngực, khi bạn không bao giờ quản lý để thông báo trước với nó.
- Sự gia tăng dopamin: hormon này kiểm soát trung tâm tìm kiếm phần thưởng của não. Nó có liên quan đến cảm giác hưng phấn, phấn khích và (có thể) gây nghiện. Cocain và tình yêu, cả hai đều biểu hiện tương tự nhau trong thụ cảm dopamin của não. Bạn có bao giờ cảm thấy thích một ai đó? Trong những giai đoạn đầu của tình yêu, ai trong số chúng ta đều có cảm giác như vậy bởi vì dopamin gây nghiện. Điều này rất điên rồ phải không nào?
- Tăng oxytocin: oxytocin là hormon liên kết. Trong quá trình chăm sóc một đứa trẻ sơ sinh thì những bà mẹ thường tăng đột biến hormon này. Nó cũng làm tràn ngập bộ não của bạn khi cực khoái. Vậy kết quả ra sao? Bộ não của bạn đang nói rằng đây chính là con người của bạn!
- Hormon thật sự làm bạn muốn gắn bó với người này. Cảm giác gần gũi, sự tin tưởng và liên kết đến từ oxytocin trong giai đoạn đầu của tình yêu (và những giai đoạn sau sẽ cũng như vậy, rồi các bạn sẽ thấy trong phần sau) rất khó để chống lại. Oxytocin có thể dẫn đến hành vi bất lợi, phụ thuộc vào người đó. Nó có thể gây ra sự ghen tị, ghen tuông, hoặc nghi ngờ và trong những người có cảm xúc và giàu trí tưởng tượng có thể dẫn đến rình rập, theo dõi.
- Giảm mức serotonin: khi bắt đầu tình yêu bạn đã bao giờ cảm thấy một chút ám ảnh không? Bạn không thể ngừng suy nghĩ về ai đó? Bạn cảm thấy lo lắng, bồn chồn, và dạ dày của bạn luôn đầy hơi. Vâng tôi và bạn cũng sẽ như thế! Việc giảm lượng serotonin cũng xảy ra ở những người có rối loạn về ám ảnh cưỡng chế. Vì vậy, một phần những hóa chất trong não bất thường khi tình yêu mới bắt đầu và đó có thể là một vấn đề không?
- Tăng cường adrenalin và norepinephrine: những hormon kinh điển thường được tạo ra trong các chuyến bay, hoặc những tình huống chiến đấu làm cho tim chúng ta đập nhanh, vã mồ hôi và khô miệng. Vì vậy, chúng là lý do để khi bạn nhìn thấy những đối tượng mong muốn của bạn. Trong những giai đoạn đầu của tình yêu bạn cảm thấy những cảm xúc rất thể chất.
- Nếu như chúng ta đang đối mặt với con khủng long bạo chúa là T-Rex, chúng sẽ không dễ chịu chút nào, nhưng khi trái tim của chúng ta chạy đua trước mắt người yêu thì nó thật sự tốt. Và sau đó, chúng ta sẽ không thể ngủ được trong 4 giờ cho đến khi mức adrenalin và norepinephrine bình thường trở lại. Một điều thú vị là norepinephrine cũng liên quan đến mức độ phụ thuộc về tình cảm cao hơn.
- Vỏ não phía trước ngừng làm việc: việc quét não của những người đang yêu thật sự cho thấy phần não có trách nhiệm đưa ra quyết định đúng đắn thật sự ngừng làm việc. Điều này thật sự nguy hiểm phải không? Khi trung tâm phán đoán không hoạt động, mọi người sẵn sàng mạo hiểm mọi thứ cho mối quan hệ. Bạn bè bạn có thể vẫy tay và cố gắng để thu hút sự chú ý của bạn nhưng bạn không nhận được nó. Vậy vấn đế là gì?
- Amygdala và vỏ não giữa sẽ ngoại tuyến: điều này thật thú vị khi chúng ta chiến đấu hay bay, amygdala là phần duy nhất của bộ não vẫn hoạt động, nhưng khi chúng ta ở trong giai đoạn đầu của tình yêu ngay cả phần não này cũng bỏ chúng ta. Hạch mông kiểm soát sự sợ hãi và vỏ não giữa sẽ kiểm soát những cảm xúc tiêu cực.
- Vì vậy, khi chúng ta bị im lặng bởi việc nghiện đối với người yêu, chúng ta thật sự không có khả năng nhìn thấy những cạm bẫy có thể có trong tình huống này. Chúng ta không thể cảm thấy sợ những gì có thể sai lầm bởi vì các bộ phận của bộ não chăm sóc cho chúng ta đang đình công.
Đọc đến đây, chắc các bạn thấy thật khó hiểu khi giải thích cảm giác yêu dưới góc nhìn khoa học phải không nào!
Nhưng thực tế các adrenalin và hormon tăng lên và những ảo giác, nghiện ngập và ám ảnh có liên kết chặt chẽ với những gì chúng ta muốn. Nếu bạn có những cảm giác như vậy thì chắc chắn bạn đã “rơi” vào nó rồi đó.
2. Giai đoạn giữa: Sau khi bạn “sống sót” qua giai đoạn đầu tiên thì chúng ta sẽ đến giai đoạn của tình yêu lãng mạn mà ít kịch tính, nhưng cũng ít nguy hiểm hơn!
Giai đoạn này của tình yêu được điều chỉnh bởi các trung tâm cảm xúc của não bộ đó chính là hệ thống limbic. May mắn thay, mức serotonin sẽ bình thường.
Hormon tăng lên vài tháng trước đó cũng gần gũi, bình thường hơn. Kết quả của một số thay đổi hóa học trong não cũng trở nên bình thường. Bạn thường có tâm trạng thoải mái và có thể ức chế hành vi tiêu cực mà bạn phải làm trước đó ít nhất một lần.
Thí dụ như bạn hay kiểm tra điện thoại mỗi 5 phút một lần xem có tin nhắn nào không hay bạn thường xuyên lái xe qua nhà người yêu tất cả các giờ kể cả ngày và đêm.
3. Giai đoạn sau của yêu thương: khi con người hòa nhập vào tình yêu lâu dài, kéo dài nhiều năm hoặc thậm chí cả đời thì lúc này trong não vẫn xảy ra những thay đổi hóa học.
Các nghiên cứu chỉ ra rằng trong nhiều năm, trong một mối quan hệ cam kết có những lợi ích dài cho sức khỏe và tâm lý cho cả hai người. Trong bộ não của những người yêu nhau lúc này sẽ xảy ra một số quá trình sau đây:
- Hormon vasopressin tuyến yên có liên quan đến cảm giác bình tĩnh và an toàn. Nó cũng liên quan đến tính bảo vệ của đối tác và sự trung thành. Đây chính là hai điều cần thiết cho tuổi thọ an toàn của các mối quan hệ tinh yêu của chúng ta.
- Một lần nữa oxytocin làm cho liên kết cảm xúc mạnh mẽ. Nó cũng tham gia xây dựng lòng tin và sự đồng cảm. Oxytocin có mặt ở bất kỳ mối quan hệ nào có sự gắn bó lành mạnh, dù là giữa mẹ và con hay giữa hai người yêu nhau.
Nếu bạn đủ sức để đọc đến đây thì chứng tỏ bạn cũng hết sức nghiêm túc trong tình yêu hay muốn tìm hiểu chúng.
Qua bài viết này, tôi hi vọng đã cung cấp cho bạn những nhận thức khoa học tốt để bạn có thể tiến xa trong tình yêu và không gây ra những hậu quả không mong muốn. Nhưng xét cho cùng, cảm xúc của tình yêu và “tính chất hóa học” của chúng vẫn là những điều bí ẩn.
Cho dù các nhà khoa học có nghiên cứu sâu về hormon và chức năng của não đi nữa, thì chúng ta vẫn muốn yêu thương dù là nhỏ nhất. Chúc các bạn có ngày Valentine thật hạnh phúc và ý nghĩa bên những người chúng ta yêu thương!
Tham khảo Befreetolove.
