Không có gì thể hiện “cuộc sống bằng nhựa” như búp bê Barbie. Từ những khởi đầu tương đối đơn giản, búp bê ngày nay có các bộ phận được làm từ nhiều loại nhựa khác nhau với những đặc tính khác nhau. Bài viết này sẽ mô tả cấu trúc hóa học của Barbie và nó đã thay đổi như thế nào qua nhiều năm.
Đôi nét
Thông thường, việc tìm kiếm các hợp chất cụ thể được sử dụng trong sản xuất sản phẩm là rất khó khăn vì các công ty có xu hướng giữ kín các công thức cụ thể của mình. Vì vậy, khi thực hiện nghiên cứu về bài viết này, tôi rất vui khi thấy rằng thông tin này không chỉ có sẵn mà còn xuất hiện dưới dạng một bài báo nghiên cứu trong đó các nhà khoa học đã điều tra thành phần của búp bê Barbie trong nhiều năm. Phát hiện của họ nêu bật một số thay đổi thú vị về vật liệu nhằm đáp ứng các vấn đề hoặc luật pháp kể từ khi búp bê Barbie ra mắt vào năm 1959.
Hóa học đằng sau
Barbie: Sự phát triển của nhựa
Trong những năm đầu đó, búp bê Barbie hầu như chỉ được làm bằng polyvinyl clorua (PVC), cùng loại nhựa làm cửa sổ PVC và một số ống thoát nước bằng nhựa mà chúng ta thường hay sử dụng. Trong các ứng dụng khác, PVC cứng, nhưng điều này có thể được điều chỉnh khi cần – ví dụ, ở tay hoặc chân của búp bê – bằng cách bổ sung chất hóa dẻo.
Chất hóa dẻo là một nhóm các hợp chất khác nhau mà khi thêm vào nhựa sẽ làm cho chúng mềm hơn và linh hoạt hơn.
Nguồn: Internet
Tuy nhiên, những chất làm dẻo này gây ra vấn đề về tuổi thọ của búp bê. Theo thời gian, chúng có thể di chuyển ra khỏi nhựa mà chúng được trộn lẫn, dẫn đến biến màu và tạo cảm giác dính cho nhựa. Các chất làm dẻo phổ biến vào thời điểm này là phthalate, và việc tăng giới hạn cũng như quy định về các chất làm dẻo này trong PVC đồng nghĩa với việc nhựa của Barbie phải đa dạng hóa.
Búp bê Barbie ngày nay sử dụng nhiều loại nhựa khác nhau ở các bộ phận khác nhau. Các nhà sản xuất chuyển sang sử dụng polyetylen mật độ thấp (LDPE) cho phần thân vào những năm 1970, sau đó chuyển sang acrylonitrile butadiene styrene (ABS), đây cũng là loại nhựa làm nên các khối gạch Lego. Đối với cánh tay, nơi cần độ linh hoạt cao hơn, hiện nay người ta sử dụng ethylene-vinyl acetate.
PVC vẫn chưa hoàn toàn khác biệt với thành phần của Barbie – nó vẫn được sử dụng ở chân và đầu của búp bê. Tuy nhiên, các chất hóa dẻo khác nhau hiện được sử dụng so với các chất trong chế phẩm búp bê ban đầu và ở mức độ thấp hơn. Các bộ phận được sử dụng PVC vẫn cần các loại nhựa khác để có các đặc tính cụ thể: polypropylen cho phần ứng chân uốn cong để đảm bảo độ bền và polyvinylidene dichloride (PVDC) cho tóc búp bê.
Barbie tiếp tục là nhà cải tiến về nhựa. Một số Barbie sưu tập gần đây hơn có các bộ phận được làm bằng nhựa có tên là đá lụa, dựa trên nhựa polyetylen terephthalate. Chất đàn hồi mới (về cơ bản là polyme co giãn) che phủ các khớp nối giữa các bộ phận khác nhau của Barbie và mang lại cho búp bê cảm giác sống động hơn.
Tương lai vật chất của Barbie
Đâu là nơi tiếp theo cho cuộc phiêu lưu bằng nhựa của Barbie? Câu hỏi về tính bền vững là câu hỏi có khả năng gây ra những thay đổi sâu hơn về thành phần. Vào năm 2021, Mattel đã tung ra dòng sản phẩm Barbies làm bằng nhựa tái chế, nếu không sẽ trở thành rác thải đại dương.
Gần đây hơn, một số phương tiện truyền thông đã bị lừa bởi câu chuyện về việc Barbie sẽ không còn nhựa vào năm 2030, hóa ra đó là một trò lừa bịp phức tạp được thiết kế để nêu bật các vấn đề môi trường mà đồ chơi bằng nhựa gây ra. Mattel sản xuất khoảng 60 triệu búp bê Barbie mỗi năm bằng cách sử dụng nhựa có nguồn gốc từ dầu thô và mỗi con búp bê này thải ra 648 gram carbon dioxide trong suốt vòng đời của nó. Với cuộc sống bằng nhựa trông kém tuyệt vời hơn, có lẽ tương lai của Barbie có thể không liên quan đến nhựa chút nào.
Bài viết đến đây là hết rồi. Hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn phần nào trong tương lai. Lần sau nếu có ai hỏi về chủ đề này thì hãy nhớ về hóa học đằng sau chúng nhé!
Tham khảo Compound Interest.
