Trong tuần qua, hầu hết những tin tức trên các trang báo quốc tế và trong nước đều đưa tin về một vụ ngộ độc bí ẩn của hai cha con cựu điệp viên người Nga Sergei Skripal và con gái của ông, Yulia, hôn mê cho đến bây giờ.
Cách đây vài ngày chính phủ Anh đã tiết lộ rằng, chất độc thần kinh Novichok là thủ phạm hóa học đằng sau vụ giết người.
Vì thế, chủ đề hôm nay của chúng ta là hóa học của chất độc thần kinh Novichok để giúp cho các bạn hiểu rõ hơn về loại chất độc này. Tuy nhiên đây chỉ là kết quả dựa trên những gì đã biết, còn thực tế thì mọi thứ vẫn còn chưa rõ ràng đâu các bạn ạ!
Chất độc thần kinh Novichok là gì?
Các chất độc Novichok là những chất độc thần kinh cơ-phosphate (đây là loại hợp chất kết hợp giữa gốc hữu cơ và gốc phosphate) . Từ “Novichok” dịch một cách đơn giản trong tiếng Nga có nghĩa là “người mới”.
Về phương diện hóa học, chúng tương tự như các dòng V của các chất cơ-phosphate, bao gồm VX, và dòng G, trong đó có cả sarin.
Những gì chúng ta biết về các chất độc Novichok chủ yếu là do thông tin được tiết lộ bởi một nhà khoa học vũ khí hóa học Nga là Vil Mirzayanov.
Năm 1992, Mirzayanov, cùng với đồng nghiệp Lev Fedorov của ông, đã xuất bản một bài viết trên một tờ báo Nga, mô tả các khía cạnh của sự phát triển các chất độc thần kinh của Nga mặc dù Hiệp ước Vũ khí Hóa học sắp được ký kết.
Mirzayanov và Fedorov tuyên bố rằng các chất độc Novichok đã được phát triển từ những năm 1970 cho đến những năm 1990.
Cấu trúc hóa học của chúng là gì?
Các cấu trúc của “Novichok” vẫn còn chưa rõ ràng. Mặc dù chúng đã được suy đoán, và một số cấu trúc đề xuất đã xuất hiện trong sách và tạp chí, những cấu trúc này khác với những tuyên bố của Mirzayanov đại diện cho các chất độc Novichok điển hình.
Ông đã xuất bản một loạt các cấu trúc trong tự truyện của mình vào năm 2008. Ông cũng gợi ý rằng: có nhiều hợp chất được sản xuất và các cấu trúc của các hợp chất ít mạnh hơn được công khai báo cáo, là thuốc trừ sâu cơ-phosphate để che phủ cho chương trình vũ khí hóa học.
Chúng được tạo ra như thế nào?
Mirzayanov tuyên bố rằng các chất độc Novichok là các hợp chất nhị phân; có nghĩa là chúng có thể được hình thành bởi sự kết hợp của hai hợp chất khác nhau an toàn hơn để xử lý, làm chúng có thể theo yêu cầu của họ.
Các hợp chất tiền thân chính xác được sử dụng không được biết đến.
Chúng gây chết người như thế nào?
Vì không có dữ liệu về độc tính cụ thể đối với các “Novichok”, nên người ta không thể biết chính xác chúng gây chết người như thế nào.
Tuy nhiên, một số người trong số họ có thể bị thương nặng gấp 10 lần so với dòng VX, một tác nhân gây chết người khác. VX có thể giết chết nếu da của một người chỉ tiếp xúc với 10 miligam.
Những triệu chứng khi tiếp xúc với các chất độc thần kinh này là gì?
Các triệu chứng tiếp xúc với khí thần kinh ban đầu có thể được nhìn thấy rõ ràng. Những người bị ảnh hưởng có thể nhận thấy mũi chảy nước, chảy nước dãi và đổ mồ hôi quá nhiều, và các đồng tử bị co lại.
Tuy nhiên, các triệu chứng này nhanh chóng leo thang lên ngực, khó thở, buồn nôn và nôn mửa, và mất kiểm soát ruột.
Điều này tiếp tục dần dần mất chức năng của cơ thể, lên đến đỉnh điểm trong co thắt và co giật, và có thể hôn mê, trước khi chết cuối cùng do suy hô hấp.
Tác động của việc tiếp xúc kéo dài trong một khoảng thời gian đáng kể, và ngay cả những người đủ may mắn để sống sót không phải là họ không bị tổn thương; họ thường bị tổn thương thần kinh.
Có thuốc giải độc không?
Có thuốc giải độc cho các chất độc thần kinh này đấy các bạn!
Các hợp chất ngăn chặn các thụ thể (receptor) acetylcholine có thể có hiệu quả trong việc giảm thiểu sự ngộ độc của các chất độc thần kinh, và vì lý do này hóa học của atropine thường được sử dụng như một thành phần của thuốc giải độc.
Nội dung bài viết trên đây hi vọng có thể giúp cho các bạn biết một phần nào đó về loại chất độc thần kinh này. Thực tế thì loại chất độc này có thể giải được.
Tuy nhiên, điều quan trọng là làm sao chúng ta biết rằng mình bị ngộ độc “Novichok” mới là quan trọng các bạn ạ!
Mọi thứ về loại chất độc này vẫn còn chưa rõ ràng, hi vọng người ta không sử dụng chúng như một loại vũ khí hóa học hủy diệt hàng loạt.
Thành viên của một nhóm hợp chất khác gọi là oxime đôi khi được sử dụng kết hợp với atropine; chúng hoạt động theo cách khác nhau, phục hồi enzyme giúp phá vỡ acetylcholine để làm việc.
Tuy nhiên, người ta không biết rõ làm thế nào mà các thuốc giải độc này hoạt động chống lại các chất độc Novichok.
Tham khảo Compound Interest và tuoitre.vn.
