Sau những buổi tiệc tất niên cuối năm linh đình hay vào những ngày đầu của năm mới, hầu hết mọi người điều tận hưởng sự khuây khỏa của những ngày nghỉ bên bạn bè và người thân.
Thông thường trong những buổi tiệc đó, bạn sẽ hay quá chén khi uống nhiều rượu bia. Nhưng vào sáng hôm sau, bạn hay có cảm giác đau đầu, khó chịu trong người.
Đây là hậu quả của việc tiêu thụ quá nhiều đồ uống có cồn, nhưng đây là một điều đáng ngạc nhiên, bởi vì thực tế chúng ta vẫn chưa hiểu đầy đủ về vấn đề này.
Tuy nhiên, có một số nghi phạm hóa chất đã được xác định là gây ra các triệu chứng vật vờ này. Trong bài viết này, chúng ta sẽ xem xét lần lượt, và những bằng chứng cho sự tác động của chúng.
Đôi nét
Cần phải làm rõ trước khi thảo luận về các yếu tố gây ra chứng vật vờ sau khi uống rượu bia rằng, có một số lượng đáng kể những thứ có thể ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng của dư vị sau khi say.
Tất cả chúng ta đều biết rằng, người ta luôn hoài nghi rằng họ không bao giờ gặp những triệu chứng này.
Nhưng các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các yếu tố di truyền có thể có một vài cách để giải thích điều này, và sức khỏe, tuổi tác và giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến tình trạng say rượu của bạn.
Nói chung, hầu hết các nghiên cứu cho thấy rằng, đạt được nồng độ cồn trong máu 0,1% là cần thiết cho hầu hết mọi người để trải nghiệm những triệu chứng vật vờ vào ngày hôm sau. Tuy nhiên, có một điều rõ ràng là triệu chứng sẽ thay đổi từ người này sang người khác.
Người ta cũng thường chấp nhận rằng, nồng độ cồn trong máu của bạn cao hơn (hay hiểu một cách đơn giản là bạn uống nhiều rượu bia hơn) thì các triệu chứng khó chịu càng trở nên trầm trọng.
Hóa học đằng sau
Thông thường, hầu hết mọi người cho rằng những triệu chứng này phần lớn là do việc mất nước sau một đêm uống rượu (rượu ở đây là nói chung cho cả rượu và bia luôn nha!).
Vì người ta cho rằng rượu có tác dụng lợi tiểu trên cơ thể, gây tăng tiểu, và do đó mất nước (mặc dù vậy, vẫn có một số cuộc tranh luận về mức độ ảnh hưởng này).
Rượu bia làm được điều này vi chúng làm giảm mức độ của hormon vasopressin chống nôn (gọi tắt là ADH), thường làm tăng khả năng duy trì nước trong thận. Do đó dẫn đến tăng tiểu và mất nước.
Mặc dù mất nước là một nguyên nhân thường được cho là triệu chứng của sự vật vờ sau khi say, nhưng đây thực sự là trường hợp có rất ít nghiên cứu để hỗ trợ vấn đề này.
Mặc dù vậy, chúng có thể đóng góp một phần cho một ít triệu chứng, và việc uống một vài ly nước sau một đêm chè chén có thể giúp làm giảm các triệu chứng như khô miệng và khát.
Tuy nhiên, có rất ít bằng chứng chứng minh rằng điều này giúp làm giảm sự hiện diện hoặc mức độ trầm trọng của triệu chứng vật vờ.
Một kẻ tình nghi khác cho các triệu chứng vật vờ này là một hợp chất được tạo ra bởi sự trao đổi chất của rượu. Rượu (cụ thể hơn, ethanol) bị phân hủy bởi các enzyme trong gan thành acetaldehyde, sau đó tiếp tục bị một enzyme khác phân hủy thành acetate.
Cuối cùng, acetate có thể được phân hủy thành carbon dioxide và nước. Cơ thể của bạn có khả năng phá vỡ cồn với tốc độ khoảng một đơn vị (8 g hoặc 10 ml rượu nguyên chất) mỗi giờ, mặc dù tất nhiên tỷ lệ này sẽ thay đổi chút ít từ người này sang người khác.
Acetaldehyde là một hợp chất đặc biệt liên quan đến các triệu chứng vật vờ. Đó là một hợp chất độc hại, thường bị phá vỡ rất nhanh thành acetate.
Tuy nhiên, enzyme chuyển hóa ethanol thành acetaldehyde làm việc nhanh hơn sự chuyển acetaldehyde thành acetate. Do đó, nếu bạn uống quá nhiều rượu sẽ dẫn đến sự hình thành acetaldehyde.
Người ta cho rằng, các ảnh hưởng độc hại của acetaldehyde đối với tế bào có thể đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển các triệu chứng vật vờ, đặc biệt là buồn nôn, đổ mồ hôi, nhịp tim tăng lên và nhức đầu. Tuy nhiên, vẫn chưa có câu trả lời rõ ràng về mức độ tham gia của acetaldehyde.
Mặc dù các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng, nồng độ acetaldehyde trong máu của các đối tượng thử nghiệm không có ý nghĩa tương quan với mức độ trầm trọng. Chúng có thể đóng một phần, nhưng có vẻ như chúng không phải là nguyên do chính.
Các nghiên cứu khác đã gợi ý rằng, vấn đề có thể là do các chất khác ngoài rượu trong thức uống, bạn uống vào buổi tối trước đó.
Hầu hết các thức uống có cồn sẽ chứa một loạt các hợp chất hóa học khác giống như ethanol, và các hợp chất này thường được gọi là các “congener” (congener là các acid, aldehyde, ester, ketone, phenol và tannin; chúng là sản phẩm phụ của quá trình lên men, chưng cất và lưu trữ).
Thức uống khác nhau có mức độ khác nhau của các “congener”; ví dụ như rượu brandy, rượu vang đỏ và rượu whisky có nồng độ cao hơn nhiều giống như khi uống bia, vodka và gin.
Người ta nhận thấy rằng nồng độ các “congener” cao hơn có thể làm tăng mức độ trầm trọng của triệu chứng vật vờ vào ngày hôm sau.
Những nguyên do chính tiềm năng khi nói đến các hợp chất “congener” là những loại cồn không phải ethanol. Đây là những chất có trọng lượng thấp hơn nhiều, có thể bao gồm methanol.
Cho dù bạn là một nhà hóa học hay không, bạn đã có thể nghe nói về methanol, và bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng nó thực sự được tìm thấy với số lượng nhỏ trong hầu hết các đồ uống có cồn, bởi vì chúng là một sản phẩm phụ của quá trình chưng cất hoặc pha chế.
Mặc dù methanol nguy hiểm khi tiêu thụ với số lượng lớn, nhưng không có vấn đề gì với những lượng tìm thấy trong các đồ uống có cồn – mặc dù vậy chúng có thể đóng góp vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Methanol thực sự bị phân hủy trong cơ thể bởi các enzyme chính xác giống như giúp phá vỡ ethanol.
Tuy nhiên, những enzym này đặc biệt hơn đối với ethanol; nghĩa là, nếu có bất kỳ ethanol xung quanh, chúng thích phân hủy nó trước hơn là với methanol. Như vậy, methanol bao xung quanh cho đến khi cơ thể của bạn đã hoàn thành phân hủy ethanol.
Người ta cho rằng, sự phân hủy của nó có thể giải thích cho một số hiệu ứng vật vờ sau khi say, vì nó được chuyển hóa thành formaldehyde độc và axit formic.
Sự chậm trễ trong sự phân hủy của nó có thể giúp giải thích hành động trì hoãn của các triệu chứng, và lý do tại sao cơ thể của bạn có thể giúp cung cấp để phá vỡ ethanol, thay vào đó lại ‘phân tán’ các enzyme phá vỡ methanol.
Nhìn chung, người ta nghĩ rằng các “congener” có thể có ảnh hưởng đáng kể đến mức độ nghiêm trọng của triệu chứng vật vờ, mặc dù họ vẫn không giải thích tất cả các triệu chứng.
Các nghiên cứu gần đây cho thấy rằng hệ thống miễn dịch của chúng ta cũng có thể góp một phần để đóng vai trò khởi đầu của căn bệnh hoại tử.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng rượu có thể có tác dụng đến các cytokine, chúng là các protein nhỏ được sản sinh bởi các tế bào trong cơ thể giúp kiểm soát hệ miễn dịch và chống lại bệnh tật.
Nó có thể làm tăng nồng độ các cytokine nhất định trong cơ thể, gây ra “sự mất cân bằng” trong hệ thống miễn dịch có thể gây ra các triệu chứng như nhức đầu, mệt mỏi và mất trí nhớ. Sự thay đổi trong mức độ nghiêm trọng có tương quan đáng kể với mức tăng của một số cytokine này.
Để xem xét mọi thứ gần hơn, rõ ràng là vẫn còn rất nhiều công việc phải làm về kiến thức của các triệu chứng vật vờ sau khi uống rượu bia; một hiện tượng đa số là dựa trên kinh nghiệm của chúng ta, nhưng đây là một hiện tượng mà chúng ta vẫn không hiểu đầy đủ.
Vì lý do này, rất khó để gợi ý cách chữa các triệu chứng vật vờ hiệu quả, và do đó không có phương pháp chữa bệnh nào được chứng minh là có hiệu quả đặc biệt trong các nghiên cứu.
Trong khi chờ đợi, có vẻ như có rất ít điều để làm trong ngày đầu năm mới hơn là ngồi trên ghế sofa trong hầu hết các ngày và chờ đợi cho các triệu chứng qua đi!
Tuy nhiên, nếu bạn uống một số lượng lớn rượu thì cơ thể của bạn không thể chuyển hóa nó đủ nhanh để có đào thải ra ngoài. Lúc này sẽ hình thành những hợp chất acetaldehyde. Nó rất độc và có thể hủy hoại ADN của bạn.
Vì thế, lần sau nếu có uống rượu bia thì hãy nhớ rằng “vui thôi, đừng vui quá” nhé!
Tham khảo Compound Interest và tổng hợp.
