Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe và gây ung thư đã được khoa học chứng minh. Mọi người đều biết rằng nicotin là thành phần chính có trong thuốc lá và là nguyên nhân gây nghiện cho những người hút thuốc.
Tuy nhiên, một số ít được biết về các hóa chất khác chứa trong khói thuốc lá có thể dẫn đến tác động gây ung thư, và những ảnh hưởng khác mà chúng ta có thể thấy trên cơ thể.
Tác dụng của một số chất này cũng giải thích tại sao người ta hay khuyên phụ nữ không nên hút thuốc lá trong thời kỳ mang thai.
Đôi nét
Khói thuốc lá có chứa một lượng lớn những hợp chất hữu cơ. Những nhà khoa học đã ước tính trong vài năm qua có gần 7360 hợp chất khác nhau có mặt, và có thể con số này vẫn có thể tăng lên.
Trong số lượng lớn các hợp chất này, có 70 chất đã xác nhận gây ra ung thư ở người và nhiều chất khác cũng nghi ngờ có khả năng gây ra ung thư.
Bây giờ chúng ta hãy bắt đầu với một chất mà chắc ai cũng biết, đó là nicotin. Chúng là thành phần hóa học chính có trong thuốc lá. Tuy nhiên ít ai biết rằng, nicotin không gây ra ung thư.
Chúng là một thành viên của họ các chất alkaloid, caffein cũng nằm trong số này. Thuốc lá có chứa trung bình khoảng 10 mg chất nicotin; khi chúng ta hít khói thuốc lá vào, nó đước hấp thu qua máu và khi nó đến não thì chúng sẽ kích thích sự sản xuất của một số chất dẫn truyền thần kinh.
Nicotine giả mạo chất dẫn truyền thần kinh acetylcholine (ACh) và tạo liên kết với các receptor (thụ thể) ACh.
Sau đó, quá trình này kích thích sự sản xuất dopamine, lúc này cơ thể của chúng ta có cảm giác giống như được “khen thưởng” và chất này đóng một số vai trò quan trọng trong bộ não và cơ thể người.
Chính quá trình này làm cho những người hút thuốc lá bị nghiện thuốc. Nicotin thật sự trở nên độc khi sử dụng với liều cao, cao hơn nhiều so với những người hút thuốc lá.
Tiếp theo, chúng ta sẽ xem xét một số hợp chất hữu cơ khác có trong khói thuốc lá và tác hại của chúng đối với cơ thể người ra sao?
Hóa học đằng sau
N-Nitrosamine
Những hợp chất N-Nitrosamine: đây là một nhóm lớn những hợp chất hữu cơ chứa nitơ. Phần lớn các nitrosamine đã được nghiên cứu và cho thấy chúng gây ra đột biến ADN, và một số được biết là các chất gây ung thư ở người, bao gồm một số chất cụ thể trong thuốc lá.
Trong số này, NNK (nicotin có nguồn gốc nitrosamine ceton) và NNN (nitrosonornicotin) dược coi là chất có nguy cơ cao nhất đối với hành động gây ung thư.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng lượng nitrosamine cụ thể của thuốc lá thay đổi rất nhiều tùy thuộc vào từng nhãn hiệu.
Benzen
Benzen: chúng là hợp chất hữu cơ được tạo thành tự nhiên, do những hiện tượng như cháy rừng hay phun trào núi lửa.
Tuy nhiên, một nguồn quan trọng của sự phơi nhiễm của con người đối với hợp chất này đến từ thuốc lá, ước tính có khoảng 50% lượng người phơi nhiễm ở Mỹ do nguyên nhân này.
Benzen cũng là hợp chất gây ung thư được chứng minh, dựa trên những bằng chứng từ cả nghiên cứu trên người và động vật. Chúng cũng gây ra thay đổi nhiễm sắc thể trong tủy xương ở điều kiện phòng thí nghiệm.
Tủy xương là nơi các tế bào máu mới được tạo ra, do đó tổn thương này có thể dẫn đến thiếu máu và các thành phần máu khác thấp.
Amin thơm
Các amin thơm: là một nhóm những hợp chất khác, thường được sử dụng trong tổng hợp thuốc trừ sâu, chất dẻo và dược phẩm.
Người ta cũng tìm thấy trong khói thuốc lá với mức độ có xu hướng cao hơn trong khói sidestream (khói này tạo ra ở cuối ánh sáng của thuốc lá).
Một vài trong số các hợp chất này đã được khẳng định là chất gây ung thư của con người, và ngày càng nhiều bằng chứng cho thấy chúng góp phần gây ra ung thư bàng quan ở người hút thuốc nói riêng.
Formaldehyde và acetaldehyde
Hợp chất formaldehyde và acetaldehyde: hai hợp chất này là thành viên của họ aldehyde.
Formaldehyde được biết đến là chất gây ung thư của con người, trong khi đó acetaldehyde được phân loại là chất gây ung thư được xác nhận ở động vật và một chất gây ung thư có thể xảy ra ở người.
Acetaldehyde là chất gây ung thư phong phú nhất trong khói thuốc lá, và tan trong nước bọt khi hút thuốc. Cả 2 hợp chất này đều gây kích ứng da, mắt, cổ họng, màng nhầy và đường hô hấp.
1,3-Butadien
1,3-Butadien: là một phân tử hydrocarbon đơn giản chứa 2 liên kết đôi. Trong nghiên cứu năm 2003 (Fowles & Dybing), yếu tố nguy cơ của các hợp chất khác nhau trong khói thuốc lá đối với ung thư và bệnh tim được xem xét, va hợp chất này có nguy cơ ung thư cao nhất.
Nó cũng là nguyên nhân gây biến dạng phôi ở người. Các nghiên cứu trên động vật cho thấy hít thở với butadien trong thời kỳ mang thai có thể làm tăng số dị tật bẩm sinh.
Acrolein
Acrolein: là một aldehyde không bão hòa, có chứa 1 liên kết đôi trong phân tử. Đó là một hợp chất độc hại và gây kích ứng cho mắt, da và đường hô hấp.
Một vài liên kết đã được thực hiện giữa acrolein trong khói thuốc và sự phát triển ung thư phổi, mặc dù hiện nay khoa học không có bằng chứng cho rằng nó là một chất gây ung thư ở người.
Tuy nhiên, chúng gây ra đột biến và điều này lần lượt có thể dẫn đến các tác động ung thư. Acrolein cũng có liên quan đến bệnh tim và là một trong những hóa chất phong phú nhất có trong khói thuốc lá.
Hydrocarbon thơm đa vòng
Các hydrocarbon thơm đa vòng: là một nhóm gồm hơn 100 hóa chất hữu cơ khác nhau, được hình thành bởi quá trình đốt cháy không hòa toàn của các hợp chất hữu cơ.
Một số đã được xác minh là chất gây ra ung thư, gây biến đổi gen hoặc gây quái thai. Benzo-pyrene là một trong những chất mạnh nhất và đặc biệt là chất gây ung thư hóa học đầu tiền được cô lập.
Việc tiếp xúc nhiều với các hợp chất hydrocarbon đa hình trong tử cung liên quan đến việc gây ra chỉ số IQ thấp hơn và bệnh hen suyễn ở trẻ em, cũng như các phản ứng phụ sau sinh bao gồm dị tật tim và tổn thương DNA.
Tham khảo Compound Interest.
