Mùa thu có lẽ mùa tuyệt vời nhất của những đôi lứa yêu nhau. Những chiếc lá chuyển màu sặc sỡ. Nếu bạn vô tình đi dưới những tán cây rộng lớn, bạn sẽ bắt gặp những chiếc lá vơi màu.
Mặc dù sự thay đổi này có vẻ bề ngoài dường như đơn giản, nhưng nhiều màu sắc sống động là kết quả của một loạt các hợp chất hóa học. Hôm nay, blog sẽ giúp các bạn giải thích sự thay đổi này nhé!
Tại sao những chiếc lá có màu?
Trước khi thảo luận về các hợp chất khác nhau dẫn đến màu sắc của lá mùa thu, điều đáng nói đến là màu sắc của các hợp chất này bắt nguồn từ vị trí đầu tiên như thế nào.
Để làm điều này, chúng ta cần kiểm tra các liên kết hóa học, chúng có thể là một liên kết đơn, trong đó bao gồm một cặp electron được chia sẻ giữa các nguyên tử lân cận, hoặc liên kết đôi, bao gồm hai cặp electron chung giữa các nguyên tử lân cận.
Màu sắc gây ra phân tử trong lá mùa thu chứa các hệ thống liên kết đôi và đơn lẻ xen kẽ – điều này được gọi là liên hợp. Một lượng lớn liên hợp trong một phân tử có thể dẫn đến việc chúng có thể hấp thụ các bước sóng ánh sáng trong phổ khả kiến. Điều này dẫn đến sự xuất hiện của màu sắc.
Hóa học đằng sau
Chlorophyll
Chất diệp lục là hợp chất hóa học chịu trách nhiệm cho màu xanh lá cây thông thường của hầu hết các lá.
Hóa chất này chứa trong lục lạp trong tế bào lá, và là một thành phần thiết yếu của quá trình quang hợp, qua đó cây sử dụng năng lượng từ mặt trời để chuyển đổi carbon dioxide và nước thành đường.
Đối với việc sản xuất chất diệp lục, lá cần nhiệt độ ấm và ánh sáng mặt trời – khi mùa hè bắt đầu phai mờ, do đó lượng ánh sáng giảm lại, và tất nhiên quá trình sản xuất chất diệp lục chậm lại, và chất diệp lục hiện có phân hủy. Kết quả là, các hợp chất khác có trong lá có thể dần mất, và ảnh hưởng đến màu sắc cảm nhận.
Carotenoids & Flavonoid
Carotenoids và flavonoid là cả hai hợp chất hóa học lớn. Các hợp chất này có mặt trong lá cùng với chất diệp lục, nhưng hàm lượng chất diệp lục cao trong những tháng mùa hè thường che giấu màu sắc của chúng.
Khi chất diệp lục phân hủy và biến mất vào mùa thu, màu sắc của chúng trở nên đáng chú ý hơn – cả hai họ của hợp chất đều đóng góp màu vàng, trong khi carotenoids cũng đóng góp cam và đỏ.
Những hợp chất này cũng làm suy giảm cùng với chất diệp lục khi mùa thu tiến triển, nhưng làm như vậy với tốc độ chậm hơn nhiều so với chất diệp lục, và do đó màu sắc của chúng trở nên rõ ràng.
Carotenoids đáng chú ý bao gồm beta-carotene, nguyên nhân của màu cam của cà rốt, xanthophyll chịu trách nhiệm cho màu vàng sáng của những chiếc lá, trong đó thành phần chính là lutein góp phần vào màu vàng của lòng đỏ trứng, và lycopene, mà cũng chịu trách nhiệm cho màu đỏ của cà chua.
Anthocyanins
Anthocyanin, cũng là một thành viên của các hợp chất flavonoid. Không giống như carotenoids, anthocyanin không phổ biến trong lá quanh năm. Khi những ngày trời tối, sự tổng hợp của chúng được bắt đầu bằng cách tăng nồng độ đường trong lá, kết hợp với ánh sáng mặt trời.
Vai trò chính xác của chúng trong lá vẫn chưa rõ ràng – tuy nhiên, đã có một số gợi ý rằng chúng có thể thực hiện vai trò bảo vệ ánh sáng, cho phép cây bảo vệ lá khỏi bị hư hại nhẹ và kéo dài thời gian trước khi chúng rụng.
Về sự đóng góp với màu sắc của lá mùa thu, chúng cung cấp các sắc thái đỏ, tím và đỏ tươi rực rỡ. Màu sắc của chúng cũng bị ảnh hưởng bởi độ chua của nhựa cây, tạo ra một loạt các màu sắc.
Bài viết tuy ngắn gọn nhưng cũng cấp đầy đủ về kiến thức cơ bản. Hy vọng các bạn sẽ hiểu một phần nào về hóa học của những chiếc lá mùa thu.
Cuộc sống muôn màu, muôn vẻ và hóa học cũng thế. Lần sau khi bạn nhìn thấy màu của những chiếc lá thì hãy nhớ về hóa học nhé!
