Ngày nay những bệnh lý về nam giới như rối loạn cương dương, giảm ham muốn, rụng tóc…ngày càng trở nên phổ biến. Và một trong số những nguyên nhân chính là sự thiếu hụt testosterone.
Đây là một loại hormone nội sinh trong cơ thể. Việc tăng hay giảm cũng ảnh hưởng phần nào đến sức khỏe của chúng ta. Nhưng khi nói về hóa học của chúng thì không phải ai cũng biết.
Vì thế trong bài viết lần này chúng ta sẽ tìm hiểu về hóa học của testosterone sức mạnh của đàn ông và một số thông tin liên quan nhé!
Chú ý: Bài viết này chỉ dành cho mục đích cung cấp thông tin và không dùng để cung cấp tư vấn y tế.
Một vài định nghĩa
Androgen là hormone truyền tín hiệu hóa học (chemical messenger), được thực hiện bởi các tuyến trong cơ thể xảy ra trong máu để tác động trên các cơ quan khác trong cơ thể. Hormone này cần thiết cho sự tăng trưởng, sinh sản và hạnh phúc.
Androgen là hormone sinh dục nam gia tăng ở độ tuổi dậy thì và cần cho một cậu bé phát triển thành một người trưởng thành về tình dục có thể sinh sản. Trong đó, các androgen quan trọng nhất là testosterone.
Testosterone là androgen quan trọng nhất (hormone sinh dục nam) ở nam giới và nó cần thiết cho chức năng sinh sản và tình dục bình thường.
Testosterone rất quan trọng đối với những thay đổi thể chất xảy ra trong tuổi dậy thì của nam giới, chẳng hạn như sự phát triển của dương vật và tinh hoàn, và cho đặc điểm điển hình của đàn ông trưởng thành như mặt và lông trên cơ thể và một vóc dáng nam tính.
Testosterone cũng tác động lên các tế bào trong tinh hoàn để tạo ra tinh trùng.
Về mặt hóa học thì testosterone là một hormone steroid mạnh có công thức hóa học là C(19)-H(28)-O(2). Ngoài ra, nó còn được gọi là 17-beta-hydroxy-4-androstene-3-one.
Có hai loại testosterone được tìm thấy trong máu của bạn:
- Testosterone tự do (còn được gọi là T tự do) là testosterone không bị ràng buộc hóa học với bất kỳ thứ gì khác.
- Testosterone ràng buộc chiếm phần lớn trong tổng mức testosterone của bạn. Khoảng 98 phần trăm testosterone trong máu của bạn được liên kết với một trong hai loại protein: albumin hoặc globulin gắn hormone sinh dục (SHBG).
Testosterone cũng quan trọng cho tổng thể sức khỏe tốt. Nó giúp sự phát triển của xương và cơ bắp, và ảnh hưởng đến tâm trạng và ham muốn tình dục.
Một số testosterone được chuyển đổi thành estrogen, hormone giới tính nữ, và điều này rất quan trọng đối với sức khỏe của xương ở nam giới.
Tổng quan
Testosterone là một hormone sinh dục nam, một trong những nhóm hợp chất được gọi là androgen.
Bao gồm trong nhóm này là testosterone, dihydrotestosterone và androstenedione. Các androgen được tổng hợp từ cholesterol và được xem là hormone steroid, thí dụ như hormone giới tính nữ estrogen.
Sự cô lập và tổng hợp testosterone đã được báo cáo vào năm 1935. Hai nhà hóa học Adolf Butenandt và Leopold Ruzicka sau đó đã nhận được giải thưởng Nobel về hóa học (năm 1939) cho công trình này và những khám phá liên quan.
Testosterone (cũng có một lượng nhỏ ở nữ) kích thích sự phát triển của cơ quan sinh sản nam và thúc đẩy sự phát triển của các đặc điểm giới tính thứ cấp nam.
Nó cũng ảnh hưởng đến sự phân bố lông trên cơ thể, chứng hói đầu, giọng nói và độ dày của da và thúc đẩy từng yếu tố sau: sự hình thành tinh trùng, hình thành protein, phát triển cơ bắp, phát triển xương, giữ canxi, tốc độ chuyển hóa cơ bản và số lượng các tế bào hồng cầu trong cơ thể.
Ở nam giới, testosterone được sản xuất và tiết ra quá nhiều bởi tinh hoàn. Sau khi bài tiết, 97 phần trăm testosterone bị ràng buộc bởi chất mang protein trong máu và lưu thông trong cơ thể trong ba mươi đến sáu mươi phút.
Tại thời điểm này, nó đã được hấp thụ bởi các mô khác nhau hoặc bị phân hủy thành các phân tử không hoạt động.
Phần lớn testosterone được các mô hấp thụ khử thành dihydrotestosterone, một bước rất cần thiết để hiện thực hóa một số tác dụng của testosterone.
Testosterone không được hấp thụ bởi các mô sẽ bị suy thoái bởi gan và các sản phẩm của sự thoái hóa này sẽ được đào thải khỏi cơ thể.
Lượng testosterone trong cơ thể
Khi bạn đi kiểm tra mức testosterone, bác sĩ sẽ xem xét cả mức testosterone tự do và tổng mức testosterone của bạn.
Tổng mức testosterone của bạn bao gồm cả testosterone tự do và ràng buộc. Và giá trị này thay đổi trong suốt cả ngày. Chúng cao nhất vào buổi sáng và thấp hơn vào buổi tối.
Phạm vi bình thường của testosterone một phần phụ thuộc vào phòng thí nghiệm và sự giải thích của bác sĩ. Với những gì đã nói, sau đây là một số giá trị chung.
Dành cho nam từ 19 tuổi trở lên:
- Tổng testosterone nên nằm trong khoảng 240-950 ng/dL
- Testosterone tự do nên nằm trong khoảng 9-30 ng/dL
Dành cho nữ từ 19 tuổi trở lên:
- Tổng testosterone nên nằm trong khoảng 8-60 ng/dL
- Testosterone tự do nên nằm trong khoảng 0,3-1,9 ng/dL
Đơn vị ký hiệu ng/dL có nghĩa là nanogram/deciliter.
Bạn có thể tham khảo thêm bài viết tại đây để cập nhật thông tin thêm nhé!
Testosterone và nam giới
Một nhóm nghiên cứu do bác sĩ Joel Finkelstein dẫn đầu tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts đã điều tra nồng độ testosterone và estradiol ở 400 người đàn ông khỏe mạnh, từ 20 đến 50 tuổi.
Để kiểm soát nồng độ hormone, trước tiên, các nhà nghiên cứu đã cho những người tham gia tiêm một loại thuốc ức chế sản xuất testosterone và estradiol bình thường của họ.
Những người đàn ông được phân ngẫu nhiên vào 5 nhóm nhận được lượng khác nhau (từ 0 đến 10 gram) của một loại gel testosterone 1% hàng ngày trong 16 tuần.
Một nửa số người tham gia cũng được cho dùng một loại thuốc để ngăn chặn testosterone được chuyển đổi thành estradiol.
Những người tham gia đã được nhìn thấy cứ sau 4 tuần.
Máu được lấy để đo nồng độ hormone và bảng câu hỏi được đưa ra để đánh giá chức năng thể chất, tình trạng sức khỏe, sức sống và chức năng tình dục. Số đo mỡ cơ thể và cơ bắp cũng được thực hiện vào đầu và cuối 16 tuần.
Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng liều testosterone cần thiết để tạo ra các hiệu ứng khác nhau trong cơ thể rất đa dạng.
Ảnh hưởng của testosterone và estradiol cũng khác nhau. Khi giảm liều testosterone gel, các nhà khoa học cho thấy, việc giảm khối lượng nạc, kích thước cơ bắp và sức mạnh của chân do kết quả của việc giảm testosterone.
Ngược lại, sự gia tăng chất béo trong cơ thể là do sự suy giảm liên quan đến estradiol. Cả nồng độ testosterone và estradiol đều liên quan đến ham muốn và chức năng cương dương.
Nghiên cứu này thiết lập mức độ testosterone mà tại đó các chức năng sinh lý khác nhau bắt đầu bị suy yếu, điều này có thể giúp đưa ra một lý do để xác định người đàn ông nào nên được điều trị bằng các chất bổ sung testosterone.
Nhưng điều ngạc nhiên lớn nhất là một số triệu chứng thường được quy cho sự thiếu hụt testosterone thực sự là một phần hoặc gần như chỉ do sự suy giảm estrogen là kết quả không thể tách rời của mức testosterone thấp hơn.
Các nhà nghiên cứu đang tiến hành các thử nghiệm lâm sàng tiếp theo để giải quyết các tác động của việc thay thế testosterone cả về các biện pháp trong nghiên cứu này và các nghiên cứu khác, chẳng hạn như sức khỏe của xương và tuyến tiền liệt.
Vậy điều gì xảy ra khi lượng testosterone thấp và cao hơn bình thường?
Testosterone thấp
Theo một bài báo của Trường Y Harvard cho biết mức độ testosterone (gọi tắt là T) giảm tự nhiên theo tuổi tác, nhưng chính xác mức độ nào cấu thành ” T thấp “, hay suy sinh dục đang gây tranh cãi.
Mức testosterone khác nhau rất nhiều, và thậm chí có thể khác nhau tùy thuộc vào thời gian trong ngày chúng được đo (mức độ có xu hướng thấp hơn vào buổi tối).
Theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (gọi tắt là NIH) thì những điều sau đây là triệu chứng có thể có của testosterone thấp:
- Giảm ham muốn tình dục
- Rối loạn cương dương hoặc bất lực
- Tăng kích thước vú
- Số lượng tinh trùng giảm
- Nóng bừng
- Trầm cảm, khó chịu và không có khả năng tập trung
- Tinh hoàn teo lại và mềm
- Mất khối lượng cơ hoặc tóc
- Xương dễ bị gãy
Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là các điều kiện khác với T thấp có thể gây ra rối loạn chức năng cương dương, chẳng hạn như các bệnh về thần kinh hoặc máu.
Các bác sĩ thường điều trị cho nam giới bị suy sinh dục nếu họ có triệu chứng testosterone thấp và nồng độ testosterone của họ dưới 300 nanogram mỗi deciliter.
Testosterone cao
Nồng độ testosterone cao có thể gây ra vấn đề ở phụ nữ, bao gồm chu kỳ kinh nguyệt không đều, làm tăng lông trên cơ thể và mụn trứng cá, và làm cho giọng nói trầm hơn.
Phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có lượng hormone nam cao, bao gồm testosterone, có thể là nguyên nhân gây vô sinh.
Liệu pháp testosterone
Testosterone lần đầu tiên được sử dụng như một loại thuốc lâm sàng vào đầu năm 1937, nhưng ít hiểu biết về cơ chế của nó.
Hormone hiện được kê toa rộng rãi cho những người đàn ông có cơ thể tự nhiên sản xuất mức độ thấp. Nhưng mức độ thiếu hụt testosterone có liên quan về mặt y tế vẫn chưa được hiểu rõ.
Sản xuất testosterone bình thường rất khác nhau ở nam giới, vì vậy thật khó để biết mức độ nào có ý nghĩa y tế. Cơ chế hoạt động của hormone cũng không rõ ràng.
Đối với những người lo lắng về testosterone thấp hoặc cao, bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm máu để đo lượng hormone trong máu của bệnh nhân.
Khi các bác sĩ tìm thấy “T-thấp”, họ có thể kê toa liệu pháp testosterone, trong đó bệnh nhân dùng phiên bản nhân tạo của hormone.
Điều này có sẵn trong các hình thức sau: một loại gel được áp dụng cho cánh tay trên (upper arm), vai hoặc bụng hàng ngày; một miếng dán da đặt trên cơ thể hoặc bìu hai lần một ngày; một dung dịch áp dụng cho nách; tiêm hai hoặc ba tuần một lần; một miếng dán đặt trên nướu hai lần một ngày; hoặc cấy ghép kéo dài bốn đến sáu tháng.
Đàn ông sử dụng gel testosterone phải có biện pháp phòng ngừa, chẳng hạn như rửa tay và che các khu vực nơi sử dụng gel, theo Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (gọi tắt là FDA).
Phụ nữ và trẻ em không nên chạm vào gel hoặc da nơi bôi gel hoặc miếng dán.
Ở những người đàn ông lớn tuổi bị thiếu hụt testosterone thực sự, các chuyên gia cho biết điều trị bằng testosterone đã được chứng minh là làm tăng sức mạnh và ham muốn tình dục.
Nhưng đôi khi, các triệu chứng rối loạn cương dương là do các tình trạng khác, bao gồm bệnh tiểu đường và trầm cảm, theo Mayo Clinic.
Điều trị những người đàn ông này bằng hormone testosterone sẽ không cải thiện triệu chứng.
Có rất nhiều tuyên bố khác về những gì liệu pháp testosterone có thể làm, nhưng vẫn đang được thử nghiệm.
Ví dụ, người ta đã nghĩ rằng có lẽ nó sẽ giúp giảm chứng mất trí nhớ liên quan đến tuổi.
Một nghiên cứu kiểm soát giả dược năm 2017 được công bố trên Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (gọi tắt là JAMA), cho thấy trong 788 người đàn ông lớn tuổi được thử nghiệm, điều trị bằng testosterone không giúp giảm chứng mất trí nhớ do tuổi tác .
Nó cũng có thể trở thành một phương pháp điều trị cho bệnh thiếu máu, mật độ xương và các vấn đề sức mạnh.
Trong một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên tạp chí của JAMA, phương pháp điều trị bằng testosterone đã điều chỉnh bệnh thiếu máu ở những người đàn ông lớn tuổi có nồng độ testosterone thấp tốt hơn so với giả dược.
Một nghiên cứu khác năm 2017 được công bố trên JAMA cho thấy những người đàn ông lớn tuổi có testosterone thấp đã tăng sức mạnh và mật độ xương sau khi điều trị khi so sánh với giả dược.
Phản ứng phụ
Sự an toàn của điều trị testosterone vẫn đang được nghiên cứu. Nó có một số tác dụng phụ có thể và một số tác dụng dài hạn có thể là tốt.
Ví dụ, điều trị bằng testosterone làm giảm số lượng tinh trùng, vì vậy Michael A. Werner, một chuyên gia về andropological, hay “mãn kinh nam giới”, khuyến cáo rằng những người đàn ông mong muốn khả năng sinh sản trong tương lai nên tránh các phương pháp điều trị bằng testosterone.
Theo một nghiên cứu năm 2009 tại Trung tâm Y tế Boston, các tác dụng phụ khác bao gồm tăng nguy cơ mắc các vấn đề về tim ở những người đàn ông lớn tuổi, khả năng di chuyển kém.
Một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên JAMA cho thấy các phương pháp điều trị làm tăng thể tích mảng bám động mạch vành.
Ngoài ra, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) yêu cầu các nhà sản xuất phải kèm theo thông báo về việc ghi nhãn rằng các quốc gia đang điều trị bằng testosterone có thể dẫn đến nguy cơ đau tim và đột quỵ.
FDA khuyến cáo rằng bệnh nhân sử dụng testosterone nên đi khám ngay nếu họ có những triệu chứng sau:
- Đau ngực
- Khó thở hoặc có vấn đề về thở
- Yếu ở một phần hoặc một bên của cơ thể
- Nói lắp
Theo Mayo Clinic thì việc điều trị cũng có thể làm tăng nguy cơ ngưng thở khi ngủ, thúc đẩy tuyến tiền liệt và vú phát triển, và thậm chí khuyến khích sự phát triển của ung thư tuyến tiền liệt.
Trên đây là những điều thú vị về hóa học của testosterone sức mạnh đàn ông. Hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn phần nào trong tương lai.
Lần sau nếu có ai hỏi về chủ đề này thì hãy nhớ đến hóa học đằng sau nhé!
Chú ý: Bài viết này chỉ dành cho mục đích cung cấp thông tin và không dùng để cung cấp tư vấn y tế.
Tham khảo Verywellheath, NIH, Chemistry Explained, Livescience, Healthymale và VMA.
