Hóa học đằng sau quá trình chuyển dạ và sinh con

Như bạn có thể đã xem từ các bài đăng liên quan đến việc mang thai trước đây trên trang web (tại đây và tại đây), vợ tôi và tôi đang mong đợi đứa con đầu lòng của mình. 

Trong quá trình chuyển dạ và sinh nở, các thuật ngữ như ‘gây tê ngoài màng cứng’, ‘Entonox (gas and air)’ và ‘khởi phát chuyển dạ’ được đưa ra xung quanh, nhưng những loại thuốc cụ thể này liên quan đến những loại thuốc nào? 

Chúng làm việc như thế nào? Những lợi ích và rủi ro là gì? Vì thế bài đăng này nhằm mục đích cung cấp các câu trả lời hóa học. Bạn hãy giành ít thời gian để xem xét nhé!

Đôi nét

Một số phụ nữ chọn sinh con mà không cần dùng bất kỳ loại thuốc nào. Những người khác chọn dùng thuốc để giảm đau hoặc bắt đầu chuyển dạ.

Những người khác vẫn có thể phải dùng thuốc do các tình trạng sẵn có hoặc lo ngại cho sức khỏe của mẹ hoặc con.

qua trinh chuyen da va sinh con
Thuốc dùng trong quá trình chuyển dạ và sinh con. Ảnh: Babyandchild

Tuy nhiên, một người phụ nữ chọn sinh con, hóa học đóng một vai trò quan trọng. Chúng ta đã xem xét sự cân bằng của các hormone trong cơ thể phụ nữ điều chỉnh như thế nào khi mang thai

Những thay đổi nội tiết tố tự nhiên này chuẩn bị cho cơ thể chuyển dạ. Đặc biệt, nồng độ oxytocin trong cơ thể tăng cao khi bắt đầu chuyển dạ, gây ra các cơn co thắt.

Chỉ có khoảng 5% phụ nữ sinh con đúng ngày dự sinh, nhưng khoảng 60% phụ nữ sinh con trước hoặc gần ngày dự sinh. 35% phụ nữ sẽ chuyển dạ tự nhiên trong vòng hai tuần kể từ ngày dự sinh. 

Nếu điều này không xảy ra, nữ hộ sinh và bác sĩ có thể đề nghị khởi phát chuyển dạ.

Hóa học đằng sau

Khởi phát chuyển dạ khởi động quá trình sinh nở. Nó thường được sử dụng khi em bé trễ hạn sinh hoặc có những rủi ro đối với sức khỏe của mẹ hoặc bé. 

Nó liên quan đến việc đặt một viên thuốc, viên nén hoặc gel vào âm đạo của phụ nữ. Cả ba loại này đều chứa prostaglandin, thường là một loại prostaglandin cụ thể được gọi là dinoprostone.

Khởi phát chuyển dạ là một quá trình mà bác sĩ sẽ kích thích các cơn gò tử cung giúp sản phụ sinh con qua ngã âm đạo.

Nguồn: Vinmec.com
cau truc cua dinoprostone
Cấu trúc của Dinoprostone. Ảnh: Wikipedia

Prostaglandin được sản xuất tự nhiên trong cơ thể. Chúng được tạo ra tại vị trí bị thương hoặc nhiễm trùng, nơi chúng tạo ra viêm và đau, góp phần vào quá trình chữa lành. 

Trong trường hợp cảm ứng, chúng giúp cổ tử cung ‘chín muồi’. Khi mang thai, cổ tử cung cứng và giữ em bé trong tử cung, nhưng trước khi sinh, cổ tử cung mềm và bắt đầu mở ra.

Sử dụng các phương pháp kích thích này có thể đủ để phụ nữ chuyển dạ. Nếu không, cổ tử cung của người phụ nữ cuối cùng sẽ giãn ra đủ để một nữ hộ sinh có thể làm vỡ nước ối bằng tay. 

Quá trình này có thể mất đến 72 giờ, vì vậy đây không phải là một quá trình nhanh chóng! (Hồi hộp chờ đợi…)

Khi nước ối của phụ nữ bị vỡ, áp lực của đầu em bé với đỉnh cổ tử cung sẽ kích hoạt giải phóng oxytocin. Như đã đề cập trước đây, đây là loại hormon thực sự khiến các cơn co thắt diễn ra. 

Đối với một số phụ nữ, các cơn co thắt không phải lúc nào cũng bắt đầu khi nước ối của họ vỡ ra hoặc không đủ lâu hoặc đủ mạnh.

cau truc cua
Cấu trúc của Oxytocin. Ảnh: Dreamstime

Trong những trường hợp này, có thể cung cấp thêm hỗ trợ y tế dưới dạng nhỏ giọt oxytocin. 

Một phiên bản tổng hợp giống hệt nhau về mặt hóa học của oxytocin (thường dưới tên biệt dược như syntocinon) được cung cấp cho người phụ nữ. Điều này làm tăng tần suất và sức mạnh của các cơn co thắt.

Sau đó, sau khi sinh em bé, có thể tiêm kết hợp oxytocin và ergometrine (gọi là syntometrine). Điều này là để giúp sinh nhau thai. 

Có bằng chứng cho thấy việc tiêm oxytocin vào thời điểm này có thể làm giảm nguy cơ mất máu nghiêm trọng cho người mẹ.

Khi quá trình chuyển dạ đang diễn ra, một số phụ nữ có thể chọn tiến hành mà không cần giảm đau. 

Cần lưu ý rằng, nếu quá trình chuyển dạ của một phụ nữ được gây ra như mô tả ở trên, nó thường có thể đau hơn so với chuyển dạ tự bắt đầu. Nếu họ chọn giảm đau, có một số lựa chọn có sẵn.

Hầu hết các trung tâm bệnh viện phụ sản và khu sinh nở sẽ có sẵn nguồn cung cấp ‘Entonox (gas and air)’. 

Cái tên này hơi mơ hồ từ góc độ hóa học; gas and air (khí và không khí) thực sự là một hỗn hợp 50:50 của oxy và nitơ oxit. Nó được hít vào trong các cơn co thắt và mặc dù không làm giảm cơn đau, nhưng nó có thể làm cho dễ chịu hơn. 

Nó cũng khiến bạn say và nhẹ đầu khi hít vào. Điều này có thể dẫn đến một số hoạt động thư giãn trong quá trình chuyển dạ!

cau truc cua Pethidine
Cấu trúc của Pethidine. Ảnh: Wikipedia

Để giảm đau nhiều hơn Entonox có thể cung cấp, người ta sẽ tiêm thuốc phiện. Pethidine và diamorphine thường được sử dụng. Một lần nữa, chúng không loại bỏ hoàn toàn cơn đau nhưng có thể làm cho nó dễ chịu hơn rất nhiều. 

Không giống như Entonox, opioid có thể có các tác dụng phụ, bao gồm buồn ngủ, buồn nôn và nôn. Một đánh giá gần đây về việc sử dụng opioid trong sinh nở không tìm thấy bằng chứng rõ ràng về tác dụng phụ đối với trẻ sơ sinh.

Để giảm đau hơn nữa, phụ nữ có thể yêu cầu gây tê ngoài màng cứng. Gây tê ngoài màng cứng là tiêm thuốc xung quanh các dây thần kinh của cột sống mang tín hiệu đau từ tử cung. 

Thông thường, các loại thuốc được sử dụng là sự kết hợp của thuốc gây tê cục bộ, chẳng hạn như bupivacaine và opioid, chẳng hạn như fentanyl. 

Mặc dù có thể mất đến 40 phút để gây tê ngoài màng cứng, nhưng khi nó xuất hiện, cơn đau sẽ giảm đáng kể.

Khi thuốc được tiêm vào lưng thông qua một ống thông, thuốc giảm đau có thể được thêm vào bằng cách sử dụng một nút bấm. 

Bác sĩ gây mê gây tê ngoài màng cứng sẽ kiểm tra hiệu quả của nó bằng cách sử dụng một bình xịt lạnh vào chân và thân của người phụ nữ, để đánh giá tình trạng mất cảm giác. 

Một số phụ nữ có thể bị tê chân tùy thuộc vào mức độ của thuốc gây mê. Hầu hết các ca gây tê ngoài màng cứng đều diễn ra suôn sẻ, nhưng có một số tác dụng phụ có thể xảy ra.

cau truc cua Bupivacaine
Cấu trúc của Bupivacaine. Ảnh: Wikipedia

Trong những trường hợp không phổ biến, gây tê ngoài màng cứng có thể không hoạt động hiệu quả như mong muốn. 

Nếu phụ nữ vẫn còn đau sau khi gây tê ngoài màng cứng, có thể áp dụng các phương pháp giảm đau khác. Gây tê cột sống có thể là một trong những lựa chọn này.

Không giống như gây tê ngoài màng cứng, gây tê cột sống liên quan đến việc tiêm trực tiếp một lượng nhỏ thuốc tê vào dịch tủy sống. 

Điều này hoàn toàn loại bỏ cảm giác và khả năng di chuyển dưới mức tiêm. Gây tê cột sống đôi khi được sử dụng cho các ca sinh mổ hoặc trong các ca đỡ đẻ phức tạp hơn. 

Đối với trường hợp sinh mổ khẩn cấp, thuốc gây mê toàn thân cũng có thể được sử dụng.

Vợ tôi sinh thường tự nhiên nên chỉ trải qua một phần các loại thuốc trên trong quá trình sinh con gái của chúng tôi vài giờ trước, con tôi đã vượt qua nhiều giờ kể từ khi chuyển dạ đến khi sinh một cách anh dũng. 

Bài viết này tôi đã chuẩn bị từ nhiều ngày trước đó như đánh dấu một cột mốc đáng nhớ trong cuộc đời tôi. Thật hạnh phúc, cô công chủa nhỏ của tôi đã đến nơi an toàn, cả con tôi và vợ tôi đều ổn!

Bài viết đến đây là hết rồi. Hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn phần nào trong tương lai. Lần sau nếu có ai hỏi về chủ đề này thì hãy nhớ về hóa học đằng sau chúng nhé!

Tham khảo Compound Interest, HealthgradesNHS.

Chia sẻ:
 
HHLCS

Tôi là người đam mê Hóa học và muốn chia sẻ những kiến thức này cho những người cùng sở thích, đam mê. Tôi chủ yếu xuất bản về các chủ đề liên quan đến hóa học trong cuộc sống hằng ngày.