Ngày nay, khi xã hội ngày càng phát triển thì mối quan hệ xã hội giữa người với người cũng được nâng cao theo. Vì thế, hầu hết những mối quan hệ bây giờ đều là mối quan hệ mở.
Đặc biệt là “quan hệ” giữa những người trẻ với nhau. Xã hội đã có cái nhìn thoáng hơn về việc này. Nhưng hậu quả để lại của chúng thật khôn lường.
Vì thế, từ khi nhà hóa học Carl Djerassi khám phá ra được thuốc uống ngừa thai đầu tiên của mình. Khám phá này đã dẫn đến một cuộc cách mạng xã hội, đưa sức mạnh của việc ngừa thai vững chắc vào tay phụ nữ, cũng như thay đổi thái độ tình dục.
Vì thế, chủ đề hôm nay của chúng ta sẽ là hóa học của thuốc uống ngừa thai nhe! Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tim hiểu về một số hóa chất thông dụng trong thuốc ngừa thai và cách chúng hoạt động như thế nào.
Lịch sử ra đời
Trước khi có thuốc uống ngừa thai, người ta đã biết rõ rằng nồng độ của hormon giới tính có thể ngăn chặn hoặc ngăn ngừa rụng trứng.
Quá trình nghiên cứu sâu hơn cho thấy rằng, việc tiêm liều lượng hormon tự nhiên progesterone, thành phần chính là progestogen, có liên quan đến sự rụng trứng.
Tuy nhiên, vấn đề là progesterone bị hấp thu rất ít khi dùng qua đường uống, có nghĩa là chúng ta không thể sử dụng nó trong chế phẩm như một viên thuốc ngừa thai được.
Vậy tại sao không sử dụng progesterone?
Có 2 nguyên nhân chính là:
Thứ nhất, vào những năm 1930, progesterone cực kỳ đắt tiền – hơn $ 80 / gram, quý giá hơn vàng. Điều này là bởi vì nó phải được cô lập từ buồng trứng động vật và quá trình này là vô cùng không hiệu quả (ít nhất là như vậy).
Thứ hai, progesterone được chuyển hóa nhanh trong gan, có nghĩa là nó không thực tế để sử dụng trong thuốc viên.
Vào cuối những năm 1930 đã có một số công việc ban đầu về phát triển những hóa học liên quan đến progesterone, điển hình là những progestin, bằng cách bắt chước tác dụng của progesterone.
Và quá trình này cũng thu được vài hợp chất có hoạt tính sinh học hơn khi uống nhưng sự khó khăn của việc thu thập một lượng lớn các vật liệu khởi đầu là một nhân tố hạn chế rất lớn.
Tuy nhiên, những vấn đề này đã được nhà hóa học người Mỹ Russell Marker giải quyết vào cuối những năm 1930, người đã phát triển một phương pháp sản xuất progesterone và các hormon giới tính khác từ steroid có trong cây củ nâu Mexico (yam).
Đáng chú ý là trong quá trình sản xuất hàng loạt đầu tiên, 10 tấn củ đã sản xuất hơn 3 kg progesterone, với giá trị hơn 3 triệu USD.
Tiếp sau, Marker chuyển đến Mexico để đến gần nguồn nguyên liệu hơn – vì quá trình vận chuyển hàng tá tấn củ Mexico qua biên giới sang Mỹ là một vấn đề lớn.
Sau đó, ông thành lập công ty Syntex và thuê một nhóm các nhà hóa học tham gia vào công ty mới của ông.
Khi Syntex phát triển, các đối thủ cạnh tranh nổi lên, và những nỗ lực này đã làm giảm chi phí progesterone từ 80 USD / gram xuống còn khoảng 2 USD / gram vào cuối những năm 1940. Điều này đã thay đổi với khám phá của Djessari.
Djerassi đã tham gia Syntex ngay sau chiến tranh. Năm 1951, Djerassi và các đồng nghiệp Miramontes và Rozenkrantz đã phát hiện ra progesterone tổng hợp, và đề nghị những bước cho quá trình tổng hợp một phân tử gọi là norethindrone.
Khám phá này đã mở đường cho một số progestogen tổng hợp và estrogen khác. Thuốc ngừa thai sử dụng qua đường miệng đầu tiên được chấp thuận là Enovid, một hỗn hợp của các hợp chất norethynodrel và mestranol, vào năm 1961, và một vài thương hiệu khác ngay sau đó.
Mặc dù vậy, thuốc ngừa thai vẫn còn hạn chế để cho người ta có thể tiếp cận được; thí dụ như ở một số tiểu bang Hoa Kỳ, phụ nữ chưa lập gia đình đã bị cấm sử dụng chúng cho đến đầu những năm 1970.
Vậy làm cách nào loại thuốc uống ngừa thai này có hiệu quả?
Thực tế có hai loại thuốc khác nhau: thuốc viên progestogen (còn gọi là thuốc nhỏ), hoặc viên thuốc kết hợp, chứa cả estrogen và progestogen. Cả hai loại này đều hoạt động như thuốc ngừa thai theo cách tương tự, mặc dù có một số khác biệt.
Chủ yếu cả hai loại thuốc uống ngừa thai, tránh thai bằng cách ảnh hưởng đến lượng hormon trong cơ thể. Bởi vì sự rụng trứng thường được gây ra bởi một lượng estrogen cao trong cơ thể trong suốt chu kỳ kinh nguyệt, thường là khoảng 14 ngày.
Đỉnh điểm của quá trình này tạo ra sự giải phóng hormon từ tuyến yên, hoocmon luteinising (LH) và hormon kích thích nang trứng (FSH) để sản xuất trứng.
Nếu bạn dùng các thuốc uống ngừa thai chứa estrogen tổng hợp có thể giúp giữ mức estrogen trong cơ thể ổn định; bởi vì nếu cơ thể không có lượng estrogen cao nhất thì sự rụng trứng sẽ không xảy ra.
Bên cạnh đó, những progestogen cũng có thể gây ra hiệu ứng này trong một số trường hợp, nhưng chúng cũng có các ảnh hưởng khác có thể ức chế sự mang thai.
Hàm lượng này không đổi trong cơ thể do uống thuốc ngừa thai, giúp ngăn ngừa sự dày lên của thành tử cung, gây khó khăn cho bất kỳ trứng nào được sản xuất để gắn vào.
Hơn nữa, chúng cũng làm dày chất nhầy cổ tử cung, khiến tinh trùng khó tiếp cận tử cung. Quá trình rụng trứng trong khi dùng thuốc uống ngừa thai là rất hiếm, nhưng nếu xảy ra, các cơ chế bổ sung này vẫn gây khó khăn cho việc mang thai.
Kể từ khi được giới thiệu, thuốc uống ngừa thai đã tiếp tục phát triển. Các mối quan ngại ngày nay về y tế liên quan đến mức estrogen trong thuốc, đã dẫn đến việc giảm dần liều lượng, và mức độ sử dụng đặc biệt thấp hơn so với khi dùng lần đầu tiên.
Ngoài ra, chúng cũng đã được liên kết với các hiệu ứng sức khỏe tích cực, như giảm tỷ lệ mắc bệnh ung thư buồng trứng.
Nếu được sử dụng đúng cách, hiệu quả của thuốc uống ngừa thai có thể lên đến 99,9%.
Ngày nay, chúng được sử dụng bởi hơn 100 triệu phụ nữ trên toàn thế giới và thái độ của xã hội đối với giới tính và thời kỳ mang thai đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi việc sử dụng chúng kể từ khi Djerassi phát hiện ra norethindrone.
Thật tiếc là với khám phá này, ông có thể nhận giải Nobel hóa học cho sự đóng góp của ông. Tuy nhiên điều này là không thể vì giải này không trao cho người đã khuất.
Qua bài viết này, tôi hi vọng các bạn có thể hiểu được phần nào về lịch sử ra đời và thành phần hóa học chính có trong thuốc uống ngừa thai.
Lần sau, có sử dụng chúng thì nhớ đằng sau một viên thuốc là cả một quá trình gian nan của những người tạo ra chúng nhé!
Tham khảo Compound Interest, masterorganicchemistry và sciencedaily.com.
