Hóa học đằng sau thuốc kích dục

Hoạt động tình dục kém là một yếu tố ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Sức khỏe tình dục đòi hỏi một cách tiếp cận tích cực đối với tình dục của con người. 

Trong đó, bệnh tim mạch và tiểu đường là những yếu tố chính gây ra tình trạng kém hiệu quả tình dục và sức khỏe sinh sản.

Vì thế việc sử dụng thuốc kích dục để cải thiện khả năng tình dục và khả năng sinh dục là một phần tất yếu của cuộc sống hiện đại.

Tuy nhiên hóa học đằng sau thuốc kích dục thì không phải ai cũng biết. Vì thế trong bài viết lần này, chúng ta sẽ tìm hiểu về chúng để hiểu rõ hơn nhé!

Đôi nét

Theo wikipedia thì thuốc kích dục là một chất làm tăng ham muốn tình dục, hấp dẫn tình dục, khoái cảm tình dục hoặc hành vi tình dục. Các chất có từ nhiều loại thực vật, gia vị, thực phẩm và hóa chất tổng hợp.

Điền hình là thuốc Viagra (sildenafil) đã thu hút sự chú ý của công chúng như thuốc kích dục. Việc tìm kiếm những chất như vậy đã có từ hàng thiên niên kỷ trước.

Thuốc kích dục có thể được phân loại theo phương thức hoạt động của chúng và chia thành 3 loại: những loại làm tăng (1) ham muốn tình dục, (2) hiệu lực, hoặc (3) khoái cảm tình dục.

Các chất khác nhau có nguồn gốc động thực vật đã được sử dụng trong các loại thuốc dân gian của các nền văn hóa khác nhau; một số đã được xác định về mặt dược lý, cho phép hiểu được cơ chế hoạt động của chúng.

thuoc viagra
Thuốc Viagra. Ảnh: Báo Người Lao Động

Cả nam và nữ đều có thể được hưởng lợi từ việc sử dụng thuốc kích dục, nhưng loại thuốc này tập trung nhiều hơn vào nam giới vì đặc tính của chúng có xu hướng làm tăng mức testosterone hơn là mức estrogen

Điều này một phần là do bối cảnh lịch sử của thuốc kích dục, vốn chỉ tập trung vào nam giới. Chỉ gần đây người ta mới chú ý đến việc tìm hiểu cách thức thuốc kích dục có thể hỗ trợ chức năng tình dục của phụ nữ. 

Ngoài ra, ảnh hưởng văn hóa trong hành vi tình dục phù hợp từ nam và nữ cũng góp phần tạo nên khoảng cách nghiên cứu. 

Cơ chế tiềm năng của thuốc kích dục

Thuốc kích dục là những sản phẩm có thể khơi dậy ham muốn tình dục. Những sản phẩm này kích thích vùng dưới đồi tiết ra oxit nitric, cuối cùng làm giãn mạch máu của thể hang và kích hoạt enzyme guanylate cyclase (GC) chuyển đổi nucleotide guanosine triphosphate (GTP) thành cyclic guanosine monophosphate (cGMP), làm tăng lưu lượng máu vào mô dương vật dẫn đến cương cứng dương vật.

Sự cương cứng chấm dứt sau một thời gian vì cGMP bị thủy phân bởi men phosphodiesterase enzym type-5 (PDE-5) thành GMP không hoạt động. (Enzyme PDE-5 cư trú trong các mô dương vật).

Tiềm năng kích thích tình dục ức chế hoạt động thủy phân của PDE-5 với kết quả là cGMP hoạt động có thể tích trữ. ‘Không bị quấy rầy’ và kéo dài thời gian cương cứng thông qua việc tăng lưu lượng máu.

co che hoat dong co the co cua cac tac nhan kich thich tinh duc 2
Cơ chế hoạt động có thể có của các tác nhân kích thích tình dục. Ảnh: ResearchGate

Hóa học đằng sau

Nội dung sau đây chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Các chất làm tăng ham muốn tình dục

Các loại thuốc kích dục này tác động đến hệ thống thần kinh trung ương bằng cách thay đổi chất dẫn truyền thần kinh đặc hiệu hoặc nồng độ hormone giới tính đặc hiệu.

Một trong số chúng có thể hiệu quả trong cả hai giới, mặc dù hầu hết đều hoạt động thông qua sự gia tăng nồng độ testosterone và do đó dành riêng cho nam giới.

Ambrein, một thành phần chính của Long duyên hương (Ambra grisea), được sử dụng ở các nước Ả Rập. Nó được tìm thấy trong ruột của cá nhà táng, và việc sử dụng nó trong y học dân gian rất rộng rãi, như điều trị đau đầu và thấp khớp.

Ngoài ra, nó còn được dùng để điều chế nước hoa và cải thiện hoạt động tình dục. Những nghiên cứu trên động vật đã chỉ ra rằng alcohol triterpene ba vòng này làm tăng nồng độ của một số hormone thùy trước tuyến yên và testosterone huyết thanh, từ đó kích thích tổng hợp thụ thể dopamine và hành vi tình dục.

Ambrein cũng tăng cường lưu lượng noradrenergic trung ương, dẫn đến kích thích tình dục và nó có thể ngăn cản hoạt động co bóp của các tác nhân khác nhau (ví dụ như acetylcholine, noradrenaline, prostaglandin, oxytocin) trên cơ trơn.

Ambrein
Cấu trúc của Ambrein. Ảnh: Chemsrc

Salvia haematodes đã được báo cáo là có tác dụng giải lo âu hiệu quả, bằng cách giảm tổng hợp serotonin não và chứa flavonoid, có đặc tính chống oxy hóa. Các hợp chất chống oxy hóa có thể thay đổi nồng độ androgen.

Lithospermum arvense (cây kê chim) là một loài thực vật có lá và hạt có androgen, gonadotropic và đặc tính estrogen, do đó có tác dụng kích thích tình dục. Tuy nhiên không có độc tính.

Ở các nước Ả Rập, Brassica rapa, Prunus amygdalus, và Zingiber officinale được sử dụng để có tác dụng kích thích tình dục và nhiều đặc tính y tế khác.

Nghiên cứu trên động vật đã chứng minh hoạt tính androgen của chúng, với độc tính giới hạn ảnh hưởng đến androgen (tăng cân, rụng tóc) và thiếu máu nhẹ.

Da cóc (Bufo toad) và các tuyến có chứa bufotenine và dẫn xuất O-metyl hóa của nó, 5-MeO-DMT (5-methoxy-N, N– dimethyvianptamine), một chất đồng loại gây ảo giác giả định của serotonin.

Nó là thành phần hoạt tính trong ‘Hòn đá tình yêu’ của người Tây Ấn và trong thuốc chan su của người Trung Quốc. Việc sử dụng nó có niên đại từ thời tiền sử, vượt qua nhiều nền văn hóa và các lục địa.

Vì có đặc tính làm tăng huyết áp nên nó được khuyên dùng như một loại thuốc chữa bệnh tim, lợi tiểu và để cầm máu tạng.

cau truc cua cardenlolid va bufodienolid
Cấu trúc của Cardenolid và Bufadienolid. Ảnh: SlideShare

Sự gia tăng không đặc hiệu trong hành vi có xu hướng tình dục xảy ra khi uống các chất kích thích hệ thần kinh trung ương, chẳng hạn như amphetamine, cocaine, tác nhân dopaminergic, caffeine, thuốc antiserotonin và cần sa.

Chất kích thích đa dạng có trong đồ uống và các dẫn xuất nhai được của hạt kola, guarana, và trầu không, việc sử dụng chúng như thuốc kích thích tình dục và giải trí phổ biến ở Châu Phi, Châu Á và Châu Mỹ Latinh.

Các loại hạt này cũng chứa tanin, có đặc tính gây ung thư và kháng dinh dưỡng được nhiều người biết đến.

Các chất làm tăng hiệu lực (cho phép hoặc duy trì sự cương cứng)

Phương thức hoạt động của các hợp chất này nói chung là thông qua cảm ứng giãn nở, để cho phép cương cứng xảy ra.

Các biện pháp khắc phục như vậy hầu như chỉ được sử dụng bởi nam giới, mặc dù ở một mức độ thấp hơn, chúng có thể có hiệu quả ở phụ nữ.

Sildenafil (dưới tên thương hiệu Viagra), một loại thuốc uống dành cho nam giới bị rối loạn chức năng cương dương, tạo ra sự cương cứng thỏa đáng và cải thiện thỏa mãn tình dục mà không ảnh hưởng đến ham muốn tình dục.

viagra1
Cấu trúc của sildenafil. Ảnh: Physicsforme

Sildenafil cũng có thể hữu ích để điều trị rối loạn chức năng tình dục nữ. Nó dường như có hiệu quả đối với các tình trạng khác nhau gây ra bất lực, chẳng hạn như bệnh tiểu đường, tình trạng cắt bỏ hậu sản, chấn thương tủy sống, tác dụng của thuốc, và thậm chí liệt dương do tâm lý.

Sildenafil ức chế cạnh tranh cyclic guanosine monophosphate loại V (gọi tắt là cGMP) – enzym phosphodiesterase đặc hiệu.

Sự ức chế isoenzyme đó làm tăng lượng cGMP, chất truyền tin thứ hai của nitric oxide và một chất trung gian của sự giãn mạch đối với dương vật, làm giãn các tế bào cơ trơn thể hang và làm tăng lưu lượng máu vào các khoang hang.

Điều này dẫn đến tăng áp lực trong lòng hang, đây là một yếu tố chính trong việc tạo ra cương cứng.

Vì tác dụng phụ giãn mạch và tiềm năng của nó gây giảm huyết áp nguy hiểm, sildenafil không được sử dụng đồng thời với liệu pháp nitrat, và chúng không nên được sử dụng trong vòng 24 giờ cùng nhau.

Bệnh nhân với rối loạn chức năng tự trị adrenergic, những người không thể bù đắp cho các rối loạn huyết động, có nguy cơ đối với tác dụng hạ huyết áp của sildenafil. Thật không may, một số bệnh nhân đáng kể này có thể lại cần sildenafil.

Sildenafil có thể gây ra các tác dụng tim mạch nguy hiểm tiềm tàng cho một số bệnh nhân nhất định, chẳng hạn như những người bị bệnh mạch vành thiếu máu cục bộ hoặc suy tim sung huyết, hoặc bệnh nhân đang dùng phác đồ hạ huyết áp hoặc thuốc có thể kéo dài thời gian bán thải của sildenafil.

Các bệnh nhân trong các thử nghiệm phân chia liều lượng đã báo cáo rằng nhìn thấy một đám mây mù màu xanh và tăng độ sáng thoáng qua khi dùng sildenafil với liều trên 200 mg.

Cau truc cua sildenafil citrate
Cấu trúc Sildenafil citrate. Ảnh: ResearchGate

Thị lực bất thường thoáng qua xảy ra ở 3% bệnh nhân trong các thử nghiệm liều linh hoạt và ở 11% bệnh nhân trong các nghiên cứu liều cố định và phổ biến hơn ở liều 100 mg so với liều thấp hơn.

Một hiện tượng như vậy là do tác dụng của thuốc đối với phosphodiesterase võng mạc, và do đó việc sử dụng sildenafil được chống chỉ định ở những bệnh nhân bị viêm võng mạc sắc tố hoặc võng mạc bất thường khác.

Nhức đầu xảy ra ở 11% đến 16% bệnh nhân nghiên cứu nói chung, và nó có thể nghiêm trọng.

Nhân sâm Panax ginseng (thuốc chữa bách bệnh) là một loại củ/rễ được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc.

Nó hoạt động như một chất chống oxy hóa bằng cách tăng cường tổng hợp oxit nitric trong nội mô của nhiều cơ quan, bao gồm cả thể hang.

Ginsenosides cũng tăng cường acetylcholine-induced và kích thích thư giãn thần kinh xuyên màng cứng liên quan đến tăng cyclic guanosine monophosphate mô, tương tự như sildenafil, do đó nó có tính chất kích thích tình dục.

Tác dụng thần kinh của nhân sâm (tăng dopamine thân não, norepinephrine, serotonin vỏ não, suy giảm hoạt tính monoamine oxidase) có thể giải thích khả năng tăng cường trí nhớ và đặc tính chống lo âu của nó và góp phần vào tác dụng kích thích tình dục của nó.

Ngoài ra, nhân sâm làm tăng đáng kể lượng mỡ và oxy tiếp thu ở các đối tượng bình thường, và ở tải trọng cố định, nó giảm tiêu thụ oxy và sản xuất carbon dioxide và lactate, xác nhận các đặc tính công thái học của nó, đặc biệt rõ ràng khi sinh vật bị thách thức hoặc kiệt sức (ví dụ: người già và vận động viên).

Ở liều khuyến cáo, không có độc tính nào được biết đến. Hít phải “poppers” có chứa nitrat béo tạo ra sự thư giãn cơ trơn, do đó làm giãn mạch và cải thiện hiệu lực. Methemoglobin huyết, một tác dụng phụ được đánh giá thấp, có thể gây tử vong.

Các chất giúp tăng cường trải nghiệm cảm giác trong quan hệ tình dục

Ảnh hưởng của các chất như vậy nói chung là thông qua kích ứng của niêm mạc sinh dục, do đó tăng cường cảm giác.

Chúng được bán trong các cửa hàng tình dục và được cả hai giới sử dụng. Không phải thường xuyên, chúng được ăn/uống bởi một đối tượng không nghi ngờ thông qua đồ uống do đối tác (tiềm năng) chuẩn bị.

Cantharidin va Cantharidic acid edited 1
Cấu trúc của Cantharidin và Cantharidic acid. Ảnh: ScienceDirect

Cantharidin (“Ruồi Tây Ban Nha”) là một hóa chất có đặc tính hút nước có nguồn gốc từ bọ phồng rộp, chất này đã được sử dụng trong nhiều thiên niên kỷ như một chất kích thích tình dục bởi cả hai giới.

Phương thức hoạt động của nó là ức chế hoạt động của phosphodiesterase và protein phosphatase và kích thích thụ thể-β, gây ra tắc nghẽn mạch máu và viêm. Bệnh tật do lạm dụng nó là đáng kể.

Đường tiêu hóa chịu đựng gánh nặng của độc tính, dẫn đến xuất huyết tử vong. Độc tính trên thận là kết quả của quá trình bài tiết qua thận, có thể dẫn đến hoại tử ống thận cấp tính.

Tác động lên tim là rất có thể do sốc xuất huyết, nhưng chúng cũng có thể do thoái hóa tơ cơ, sưng ti thể, và xuất huyết màng ngoài tim và dưới cơ tim.

Việc ăn phải bọ sống (Palembus dermestoides) ở Đông Nam Á và triatomids ở Mexico có thể có lý do tương tự.

Những phong tục như vậy có thể ảnh hưởng đến sự phổ biến của bệnh Chagas vì các sinh vật Triatoma phyllosoma pictureurata thường chứa Trypanosoma cruzi và sán dây (Hymenolepsis diminuta, ký sinh bởi Palembus dermestoides).

Radithor là một loại thuốc được cấp bằng sáng chế có hoạt tính phóng xạ và được sử dụng như một chất kích thích trao đổi chất và kích thích tình dục.

Những hiệu ứng này có thể là kết quả của viêm và giãn mạch, gây ra bằng cách chiếu xạ bên trong. Độc tính bức xạ là cấm đoán.

yohimbine
Cấu trúc của Yohimbine. Ảnh: Sigma-Aldrich

Nhiều loại cây có đặc tính y học được cho là có tác dụng kích thích tình dục. Một số có thể có một hành động cụ thể, nhưng hầu hết hoạt động thông qua các đặc tính giãn mạch và chống oxy hóa và như thuốc bổ nói chung.

Corynantheyohimbe (một loại vỏ cây giàu chất yohimbine, do đó có vô số tác dụng kích thích tình dục trung ương và ngoại vi, trong số các tác dụng về hành vi và tim mạch), Chelidonium majus, Crocus sativus, Phoenix dactylifera, Pegalum harmala, Catha edulis, Salvia haematodes, và xạ hương chỉ là một số mẫu nhỏ trong số đó.

Nhiều loại thực phẩm cũng được cho là có đặc tính kích thích tình dục. Trong số đó có các loại gia vị (hồi, húng quế, rau mùi, thì là, xô thơm, gừng, tỏi, nghệ tây), rau (atisô, măng tây), hàu, sô cô la, và nhiều loại trái cây.

Nói chung, nhiều trong số chúng chứa các loại dầu dễ bay hơi hoạt động như chất gây kích ứng khi bài tiết qua đường tiết niệu, gây căng sữa niêm mạc.

Có rất ít bằng chứng dược lý để hỗ trợ tuyên bố về kích thích tình dục trong một số mặt hàng này. Vì vậy, bạn phải cẩn thận khi sử dụng chúng với số lượng lớn.

Bài viết đến đây là hết rồi. Hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn phần nào trong tương lai. Lần sau nếu có ai hỏi về chủ đề này thì hãy nhớ về hóa học đằng sau chúng nhé!

Tham khảo Paola Sandroni, Thomas G. Waddell, Olorunfemi Abraham Eseyin, Mahima Sharma, Matthew Rozsa, HealthC&EN.

Chia sẻ:
 
HHLCS

Tôi là người đam mê Hóa học và muốn chia sẻ những kiến thức này cho những người cùng sở thích, đam mê. Tôi chủ yếu xuất bản về các chủ đề liên quan đến hóa học trong cuộc sống hằng ngày.