Nhiều người cho rằng họ có thể “ngửi thấy một cơn bão sắp tới” tức là họ có thể cảm nhận được mùi của chúng, nhưng trên thực tế thì mùi của thời tiết có thật sự tồn tại?
Điều này là có thật vì có một số loại thời tiết thực sự tạo ra một mùi duy nhất – và trong bài viết này, chúng ta sẽ không chỉ nói đến mùi của hoa cỏ vào mùa xuân mà còn về mùi của những loại hình thời tiết khác nữa.
Vì vậy bạn hãy chuẩn bị một tách cà phê và bắt đầu nhăm nhi thôi nào!
Mùi của mưa
Mưa rơi là một trong những âm thanh êm dịu nhất của tự nhiên, nhưng nó cũng đứng sau một trong những mùi dễ chịu nhất của thời tiết.
Được mô tả như một mùi hương “đất”, petrichor là mùi thơm phát sinh khi những hạt mưa rơi xuống đất khô. Nhưng đây không phải là mùi nước mưa mà bạn đang ngửi đâu đấy.
Trong thời gian dài khô hạn, một số loại cây nhất định tiết ra dầu dính vào đất, đá và mặt đường. Khi trời mưa, nước mưa rơi xuống làm nhiễu loạn các phân tử và các loại dầu được thải vào không khí cùng với những cư dân khác trong đất.
Và hóa chất tự nhiên này gọi là geosmin được sản xuất bởi vi khuẩn giống như nấm.
Nếu một thời gian dài không có mưa thì cơn mưa đầu tiên sẽ có mùi hương mạnh hay yếu tùy thuộc vào một số thứ, bao gồm cả thời gian kể từ lần mưa và cường độ mưa cuối cùng.
Nếu geosmin và dầu thực vật được tích lũy càng lâu trong thời gian thời tiết khô ráo, thì mùi hương sẽ càng mạnh.
Ngoài ra, mưa càng nhẹ thì mùi hương của petrichor càng mạnh, vì những cơn mưa nhẹ hơn cho phép nhiều thời gian hơn để các sol khí mang mùi hương trên mặt đất nổi lên.
Trong khi đó, những cơn mưa lớn hơn khiến chúng không thể bay lên không trung, điều đó có nghĩa là sẽ ít mùi hơn.
Tìm hiểu thêm thông tin tại đây nhé!
Mùi của sét
Nếu bạn đã từng trải qua một cơn sét đánh quá gần làm bạn khó chịu, hoặc đứng ngoài trời ngay trước hoặc sau khi giông bão, bạn có thể đã bắt gặp một mùi của mùi hương khác liên quan đến mưa mặc dù ít dễ chịu hơn so với petrichor, đó chính là ozon (O3) .
Từ “ozone” xuất phát từ tiếng Hy Lạp ozein có nghĩa là “ngửi”, và mùi này rất nồng, được mô tả là sự giao thoa giữa clo và hóa chất đốt. Mùi không đến từ giông bão, mà đúng hơn là sấm chớp.
Khi một tia sét đi qua bầu khí quyển, điện tích của nó sẽ phân tách các phân tử nitơ (N2) và oxy (O2) của không khí thành các nguyên tử riêng biệt.
Một số nguyên tử nitơ và oxy đơn độc tái hợp để tạo thành oxit nitơ (N2O), trong khi nguyên tử oxy còn sót lại kết hợp với một phân tử oxy trong không khí xung quanh để tạo ra ozone.
Sau khi được tạo, một dòng không khí mạnh của cơn bão di chuyển xuống có thể mang ozon từ độ cao đến mũi, đó là lý do tại sao bạn ngửi được mùi này trước khi trời bắt đầu mưa bão hoặc sau khi cơn bão đã qua.
Tìm hiểu thêm thông tin tại đây nhé!
Mùi của mùa đông
Mặc dù một số người tuyên bố rằng họ có thể ngửi thấy mùi tuyết, tuy nhiên các nhà khoa học không hoàn toàn bị thuyết phục về điều này.
Theo các nhà khoa học khứu giác của Trung tâm cảm biến hóa học Monell ở Philadelphia, “mùi lạnh và tuyết” không tạo ra quá nhiều về một mùi đặc biệt, đó là về sự vắng mặt của mùi, cũng như khả năng cảm nhận không khí của mũi lạnh và đủ ẩm để thời tiết có thể chuyển sang tuyết.
Nguyên nhân có thể là do các phân tử mùi di chuyển chậm hơn trong thời tiết lạnh.
Mũi của chúng ta cũng không hoạt động dễ dàng khi không khí lạnh. Các thụ thể “ngửi” trong mũi chôn sâu hơn trong mũi của chúng ta, có thể là một phản ứng bảo vệ chống lại không khí lạnh hơn, khô hơn.
Tuy nhiên, khi không khí lạnh trở nên ẩm hơn (như trước khi có bão tuyết), khứu giác sẽ trở nên nhẹ hơn bao giờ hết.
Có thể con người chúng ta liên kết sự thay đổi nhỏ về mùi này với một cơn bão tuyết sắp tới và do đó đây là lý do tại sao chúng ta nói rằng chúng ta có thể “ngửi” được tuyết.
Tìm hiểu thêm thông tin tại đây nhé!
Mùi của mùa thu
Giống như mùa đông, mùi thơm của mùa thu, sạch sẽ một phần nhờ vào việc giảm nhiệt độ không khí, loại bỏ mùi hôi mạnh.
Nhưng một đóng góp khác là biểu tượng đặc trưng của mùa thu do màu sắc của những chiếc lá thay đổi.
Mặc dù những người ngắm lá (leaf peppers) thất vọng khi những chiếc là màu đỏ sẫm và vàng rực rỡ của mùa thu chuyển sang màu nâu xám, đây là lúc những chiếc lá mang mùi thơm ngọt ngào nhất của chúng.
Trong mùa thu, các tế bào của cây bắt đầu quá trình niêm phong lá của nó để chuẩn bị cho mùa đông. (Vào mùa đông, nhiệt độ quá lạnh, ánh sáng mặt trời quá mờ và nước quá khan hiếm và dễ bị đóng băng để hỗ trợ sự phát triển.)
Một hàng rào nút chai được hình thành giữa mỗi nhánh và mỗi thân lá. Màng tế bào này ngăn chặn dòng chảy của chất dinh dưỡng vào lá.
Vì lá được bịt kín khỏi phần còn lại của cây và mất độ ẩm và chất dinh dưỡng, chúng bắt đầu khô và tiếp tục được làm khô bởi mặt trời mùa thu và độ ẩm thấp hơn.
Khi chúng rơi xuống đất, chúng bắt đầu phân hủy – nghĩa là chúng bị phân hủy thành các chất dinh dưỡng thiết yếu.
Vì vậy, khi lá có màu nâu nghĩa là chúng giàu carbon. Khi khô, chúng tỏa ra mùi thơm nhẹ, gần giống như hoa.
Vậy tại sao lá trong sân của bạn không có mùi ngọt ngào trong các mùa khác?
Phần lớn là do chúng đầy hơi ẩm và giàu nitơ. Sự phong phú của độ ẩm, nitơ và sục khí không phù hợp sẽ tạo ra mùi hăng chứ không phải là mùi ngọt.
Tìm hiểu thêm thông tin tại đây nhé!
Mùi của lốc xoáy
Hầu hết chúng ta đều quen thuộc với âm thanh mà cơn lốc xoáy tạo ra, nhưng mùi đi kèm của nó thì sao?
Theo một số người săn bão, bao gồm cả Tim Samara quá cố, không khí đôi khi có mùi của hỗn hợp lưu huỳnh và gỗ cháy trong cơn lốc xoáy.
Các nhà nghiên cứu chưa xác định được tại sao đây là mùi thường xuất hiện với các nhà quan sát. Nó có thể là từ khí tự nhiên bị hỏng hoặc đường nước thải, nhưng không ai biết chắc chắn.
Ngoài lưu huỳnh, những người khác báo cáo rằng còn có mùi cỏ mới cắt trong cơn lốc xoáy, có thể là kết quả của những mảnh vụn lốc xoáy xé rách thân cây và lá cây, và cơn bão đã nhổ bật cây và cỏ.
Mùi nào bạn nhận được – lưu huỳnh hoặc cỏ – phụ thuộc vào mức độ gần gũi của bạn với cơn lốc xoáy, độ mạnh của việc xoắn và những vật thể mà nó phá hủy.
Tìm hiểu thêm thông tin tại đây nhé!
Mùi sương mù
Hiện tượng nghịch đảo nhiệt độ là một hiện tượng thời tiết khác liên quan đến mùi trong khí quyển, nhưng thay vì kích hoạt một mùi nào đó, chúng làm trầm trọng thêm các mùi đã có trong không khí.
Trong trường hợp bình thường, nhiệt độ không khí giảm khi bạn di chuyển từ mặt đất lên. Tuy nhiên dưới một sự đảo ngược, điều này bị đảo ngược và không khí gần mặt đất nguội đi nhanh hơn vài trăm feet so với nó.
Thiết lập này của không khí tương đối ấm áp vượt qua không khí mát hơn có nghĩa là bầu không khí ở cấu hình ổn định, nghĩa là có ít gió và trộn không khí.
Khi không khí bất động và tù đọng, khí thải, khói và các chất ô nhiễm khác tích tụ gần bề mặt và lơ lửng trong không khí chúng ta hít thở.
Nếu bạn đã từng bị cảnh báo về chất lượng không khí vào mùa hè, một sự đảo ngược (và sự hiện diện của áp suất cao chiếm lĩnh khu vực) có thể là nguyên nhân.
Tương tự, sương mù đôi khi có thể giữ mùi khói nhẹ. Nếu khí hoặc các hạt bụi bẩn lơ lửng trong không khí và điều kiện thời tiết thích hợp để hơi ẩm ngưng tụ vào chúng, thì các chất ô nhiễm này về cơ bản sẽ hòa tan vào các giọt nước và lơ lửng trong không khí để mũi bạn hít vào.
Tìm hiểu thêm thông tin tại đây nhé!
Trên đây là một vài mùi đặc trưng của thời tiết. Hi vọng sẽ giúp ích cho các bạn phần nào trong tương lai. Lần sau nếu có ai hỏi về chủ đề này thì hãy nhớ đến hóa học đằng sau chúng nhé!
Tham khảo Thoughtco.
